نحوه نگهداری و تکثیر گیاه کاکتوس
نور مورد نیاز کاکتوس:
کاکتوس به نور فراوان نیاز دارند و قرار دادن آنها در داخل اتاق و پشت پنجره های جنوبی بسیار مناسب است. در صورت ناکافی بودن نور طبیعی، نور مصنوعی نیز میتواند به عنوان مکمل، به کار رود.
آبیاری:
در طی فصل رشد فعال کاکتوس باید بیش از دوران استراحت آبیاری شود. برنامه خاص و تعریف شده ای برای آبیاری کاکتوس وجود ندارد و برنامه آن به گلدان، خاک، آب و هوا و عوامل مشابه بستگی دارد.
بهترین روش برای تعیین مقدار آب مورد نیاز کاکتوس، این است که گیاه را مدتی با دقت زیرنظر بگیرید. هنگام آبیاری سعی کنید تمام سطح خاک خیس نشود و مراقب خروج آب نیز باشید. دور بعدی آبیاری باید در زمانی باشد که خاک کاکتوس کاملا خشک شده باشد. ساده ترین روش حصول اطمینان از خشکی خاک این است که یک خلال دندان را با احتیاط در خاک فرو کنید، اگر خلال دندان نمناک شد، باز هم یکی دو روز صبر کنید. گیاه در فصل استراحت خود تنها چند هفته یکبار به آبیاری نیاز دارد.
دمای مورد نیاز کاکــتوس:
کاکتـوسها میتوانند در فصل رشد خود دمای ۳۲ تا ۳۸ درجه را تحمل کنند و بهترین دما در فصل استراحت آنها، ۷ تا ۱۲ درجه سانتیگراد است. این دمایی است که کاکتوس در محل طبیعی زندگی با آن روبرو میشود. هوای سرد در فصل استراحت، میتواند به گل دهی گیاه در فصل رشد منجر شود.
نگهداری و تکثیر گیاه کاکتـوس
کود مورد نیاز کاکـتوس:
کاکتوس در طی پاییز و زمستان تنها هر دو تا سه ماه یک مرتبه به کود احتیاج دارد. یک کود کم ازت برای کاکتوس مناسب است. کودهایی که به تدریج در خاک آزاد میشوند نیز برای کاکتوس مناسب هستند، اما این کودها تنها یک مرتبه در بهار به خاک افزوده میشوند.
خاک مورد نیاز کاکـتوس:
میتوان با مخلوط کردن یک قسمت خاک گلدان با یک قسمت ماسه و کمی شن برای عبور راحت تر آب، خاک مناسبی تهیه کنید.
لایه های خاک کاکتوس: ۱-ریگ ریز ۲-خاک گلدان + ماسه ۳- خزه یا پوست برنج ۴- ریگ یا خرده سفال.
گاهی در وقت جابجایی کاکتوسها مشاهده می شود که ریشه گیاه وضع مناسبی ندارد و حالت پوسیده پیدا کرده است در این حالت بهترین راه هرس کردن ریشه می باشد و باید فقط ریشه هایی را باقی گذاشت که سالم و قوی باشد،درصورتی که تمام ریشه وضع نامناسبی داشت از بریدن تمام ریشه ها نترسید.ریشه های جدید سریعا رشد خواهند کرد.معمولا پس از جابجایی گلدان و اصلاح ریشه ها تا ده روز نباید به گیاه آب داد.
تکثیر کاکتوس
بهترین زمان برای این کار بهار است ولی در دیگر فصول نیز این کار امکان پذیر است.
بدست آوردن قلمه مناسب نیاز به حسن انتخاب دارد کاکتوس ها از راه قلمه زدن به راحتی تکثیر می شوند. ولی این عمل بیشتر از کاکتوس های جزء جزء صورت می گیرد. زیرا به گیاه آسیب کمتری می زند.از جوانه هایی استفاده کنید که سطح تماس کمتری با گیاه دارند. از گرفتن قلمه از پایه گیاه خودداری کنید. رطوبت این قسمت از گیاه بیشتر است و خطر گندیدگی گیاه مادر بیشتر است. اگر این کار را کردید و پایه گیاه شروع به فاسد شدن کرد سریعا قسمت گندیده را جدا کرده و گیاه مادر را یک هفته خارج از خاک قرار داده و سپس به گلدان انتقال دهید. بهترین زمان برای این کار بهار است ولی در دیگر فصول نیز این کار امکان پذیر است. برای این کار از چاقویی تیز استفاده کنید. از چاقوی اره ای استفاده نکنید.
کاکتوس ها سر و ته رشد نمی کنند ،بنابراین وقتی چند برش از یک کاکتوس بر می دارید به این نکته دقت کنید. برای جلوگیری از بین رفتن کاکتوس و پوسیدگی آن قبل از اینکه آن را در خاک قرار دهید چند روزی آن را در سایه قرار دهید تا قسمت بریده شده خشک شود .هر چه قدر کاکتوس بزرگتر باشد به زمان بیشتری برای خشک شدن احتیاج دارد(۳ تا ۱۵روز).هم چنین گرم وسرد بودن هوا نیز به ترتیب موجب کاهش و افزایش زمان خشک شدن می شود. پس از این دوره آن را در گلدانی با زه کشی مناسب قرار داده مانند دیگر کاکتوس های بالغ ابیاری کنید. معمولا ۲ تا ۳ هفته طول می کشد تا ریشه ها نمایان شوند.
نکات و اطلاعاتی کامل درباره نگهداری کاکتوس
کاکتوس ها را باید در فصول سرد، گرم نگه داشت. بهترین نقطه برای نگهداری کاکتوس در داخل خانه،کنار پنجرهای است که آفتاب گیر باشد. البته کاکتوس ها اصولاً با آفتاب مستقیم میانه خوشی ندارند و نباید آنها را در مقابل تابش مستقیم خورشید قرار داد(البته به جز تعدادی معدود که باید حتماً جهت رشد و گلدهی در برابر اشعه مستقیم خورشید باشند).
گاهی در وقت جابجایی کاکتوسها مشاهده می شود که ریشه گیاه وضع مناسبی ندارد و حالت پوسیده پیدا کرده است در این حالت بهترین راه هرس کردن ریشه می باشد و باید فقط ریشه هایی را باقی گذاشت که سالم و قوی باشد، درصورتی که تمام ریشه وضع نامناسبی داشت از بریدن تمام ریشه ها نترسید. ریشه های جدید سریعا رشد خواهند کرد.معمولا پس از جابجایی گلدان و اصلاح ریشه ها تا ده روز نباید به گیاه اب داد.
کاکتوس ها می توانند در خاکهایی با ترکیبات متفاوت از قبیل سنگلاخی، ماسه ای، رسی و… به زندگی خود ادامه دهند ولی ایده ال ترین ترکیب برای آنها ترکیبی است که سریعاً خشک شود ولی همچنان مقداری رطوبت را در خود نگه دارد. خاک مورد نیاز برای کاکتوس ها باید دارای خلل و فرج و پر متفذ باشد تا آب به راحتی از ان خارج شود و سریعا خاک خشک شود و گیاه امکان تنفس پیدا کند.
همواره برای کاکتوس ها از خاکی سنگریزه ای استفاده کنید. برای خاک کاکتوس ترکیب های مختلفی توصیه می شود. یکی از رایج ترین ترکیبات برای کاکتوس ۲ قسمت خاک باغچه و یک قسمت ماسه درشت است. از خاکی که میزان زیادی خاک برگ دارد اجتناب کنید.همیشه سعی کنید که خاک گلدان بین دو آبیاری خشک باشد زیرا خیس بودن گلدان برای مدت طولانی به کاکتوس اسیب وارد می کند. بر روی سطح گلدان از سنگریزه استفاده کنید این کار منافع متعددی دارد از قبیل نگهداری رطوبت، زیبایی، سالم ماندن پایه گیاه و…
آبیاری کاکتـوسها
آبیاری کاکتـوس کاکتـوس ها با آب چندان مخالف نیستند بلکه با آبیاری صحیح رشدشان تسریع خواهد شد.نکته مهم در آبیاری کاکتـوس این است که آبیاری آنها باید در فصل رشد آنها باشد .کاکتوس ها به آب احتیاج دارند . اگر شما کاکتوس هایتان را تنها یک بار در ماه آب دهید آنها رشد چندانی نخواهند داشت و فقط زنده خواهند مانند و ریشه هایشان خشک و در نهایت می سوزد در این حالت پس از آبیاریی مجدد ریشه ها توانایی جذب اب را نخواهند داشت و ریشه ها دچار پوسیدگی خواهند شد.
کاکتـوس هایی که در گلدانهای کوچک هستند نسبت به کاکتـوس هایی که در گلدانهایی بزرگ تر قرار دارند آبیاری بیشتری را احتیاج دارند.کاکتوس هایی که در گلدانهای۷یا ۱۰ سانتی قرار دارند باید هر ۴ تا ۶ روز آبیاری شوند.کاکتوس های که در گلدانهای ۱۵ سانتی نگهداری می شوند هر هفته تنها به یک بار آبیاری احتیاج دارند. برنامه آبیاری کاکتوس بر اساس نوع خاک و گلدان (پلاستیکی یا سرامیک یا گلی) ودما تغییر می کند.
گلدان پلاستیکی و سرامیکی آب را نسبت به گلدان گلی بیشتر در خود نگه می دارد و بنابر این به آبیاری کمتری احتیاج دارد.همین طور میزان آبیاری به درجه حرارت محیط نیز وابسته است ، در هوای گرم کاکتوس نسبت به هوای سرد به آب بیشتر ی احتیاج دارد. یک قانون خوب برای آبیاری کاکتوس این است که پیش از اینکه خاک گلدان کاملا خشک شود به آبیاری آن بپردازیم.
دو نوع روش آبیاری برای کاکـتوس وجود دارد، یک نوع آن آبیاری از بالای خاک و نوع دیگر قرار دادن گلدان به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در ظرفی که آب کمی در آن قرار دارد. در روش دوم کاکتوس آب مورد نیاز خود را به داخل می کشد.
بهترین روش این است که به صورت متناوب از دو روش فوق استفاده کنیم برای آبیاری کاکتوس از افشان کردن آب به روی گیاه خود داری کنید. کاکتوس را فقط هنگامی که در حال رشد است به صورت منظم آبیاری کنید. در هنگامی که کاکتوس در دوره رشد خود قرار ندارد به آب بسیار کمی احتیاج دارد.
ریشه کاکتوس وقتی که گیاه خواب است برای فاسد شدن مستعد است و در صورت آب دهی بیش از اندازه کاکتوس از بین خواهد رفت. در هنگامی که کاکتوس خواب است هر ۲ یا ۳ هفته پس از اینکه خاک کاملاً خشک شد، آبیاری سبکی کفایت خواهد کرد. به میزانی گیاه را ابیاری کنید که ریشه آن کمی مرطوب شود.
جابجایی کاکتوس ها
بیشتر افراد جابجایی گلدان گیاه را بیش از اندازه انجام می دهند. این کار به ریشه های کاکتوس اسیب وارد می کند. فقط هنگامی که گیاه احتیاج به تعویض گلدان دارد باید این کار صورت بگیرد بهترین فصل برای تعویض گلدان بهار است که گیاه در حال رشد بوده و انرژی زیادی دارد.
یک کاکتوس برای سالها (۵ تا ۱۰ سال) می تواند در یک گلدان باشد بدون اینکه احتیاجی به تعویض گلدان داشته باشد.کاکتوس ها در هر گلدانی که زه کشی و تخلیه آب مناسبی داشته باشد میتوانند به خوبی رشد کند. گلدانهایی گلی با عمق کم برای کاکتوس ها بسیار مناسب است و اصولا کاکتوس ها به عمق زیادی احتیاج ندارند. برای انتخاب سایز گلدان، گلدانی با قطری کمی بیشتر از قطر کاکتوس را انتخاب کنید.
گلدانهای بزرگ برای کاکتوس های کوچک مناسب نبوده، موجب از بین رفتن گیاه خواهد شد. پس از انتقال کاکتوس برای آبیاری آن عجله نکنید تا فرصت ترمیم به ریشه های گیاه داده باشید. پس از چند روز به آبیاری گیاه بپردازید. در سه هفته اول به ابیاری کم اکتفا کنید.
مراحل جابجایی
۱- قسمت پایینی گلدان را با سنگ هایی تمیز بپوشانید. مقداری زغال فعال شده در این قسمت قرار دهید.
۲- گلدان را با ترکیب دو قسمت ماسه و یک قسمت خاک و مقداری perlite. پر کنید. (خاکهای آماده در مغازه های معتبر یافت میشود).
۳- دقت کنید که هیچ گونه کلوخ در مخلوط وجود نداشته باشد سپس کاکتوس ها را در خاک قرار دهید.
۴- مقداری سنگ و خزه را بر روی خاک گلدان برای نگهداری رطوبت قرار دهید.
چند اصل مهم در نگهداری کاکتوس
کاکتوسها از جمله جذابترین و متنوعترین گیاهان خانگی هستند. اکثر انواع کاکتوس حتی در دست یک صاحب تازه کار، به راحتی رشد میکنند. برای نگهداری از کاکتوس ها این چند اصل را فراموش نکنیم. هرچند کاکتوسها در تمام مدت سال در گل فروشیها، فروشگاههای لوازم خانگی و حتی سوپرمارکتها به فروش میرسند، اما بهترین فصل تهیه آنها تابستان است.
نکاتی برای نگهداری کاکتوس
– گلدان کاکتوس
در ابتدا، گلدانی برای کاکتوس انتخاب کنید. معمولا زمانی که کاکتوسی را میخرید، مدت زیادی از رشد آن در گلدان فعلی گذشته است و به احتمال زیاد به یک تغییر گلدان نیاز دارد. گلدانی را انتخاب کنید که تنها اندکی از گلدان فعلی بزرگتر باشد زیرا فضای بیش از حد به آبیاری بیش از اندازه منجر میشود. در ضمن توجه کنید که ته گلدان سوراخهایی برای خروج آب اضافه موجود باشد، زیرا بدون وجود آنها، کاکتوس پوسیده و خواهد مرد.
کاکتوس عمودی: گلدان مناسب برای این نوع کاکتوس، ظرفی است که دهانه آن به اندازه نصف قد گیاه باشد و بهتر است به جای عریض بودن، عمیق باشد.
کاکتوس گرد: گلدان مناسب این کاکتوس تنها باید ۴ تا ۵ سانتیمتر عریضتر از کاکتوس باشد.
برای جلوگیری از زخمی شدن دست، کاکتوس را با یک ورق روزنامه که چندلا تا زده اید جابجا کرده و برای ریختن خاک در گلدان نیز از یک برگ کاغذ تا شده استفاده کنید.
– خاک کاکتوس
خاک کاکتوس، کالای بعدی سبد شماست. بهترین نوع خاک کاکتوس، اصلا برای این گیاه تهیه میشود و در اکثر فروشگاههای لوازم خانگی و باغبانی و گل فروشی موجود است. اگر موفق به تهیه این خاک نشدید، میتوانید با مخلوط کردن یک قسمت خاک گلدان با یک قسمت ماسه و کمی شن برای عبور راحت تر آب، خاک مناسبی تهیه کنید.
بزرگترین مشکل برای صاحبان کاکتوس، آبیاری بیش از حد است
– تعویض گلدان کاکتوس
اگر امکان دارد، هنگام تعویض گلدان کاکتوس بهتر است گلدان قبلی را بشکنید و گیاه را از آن خارج نمایید. زیرا خارج کردن کاتوس با بیلچه موجب زخمی شدن ریشه میشود. مقداری خاک کاکتوس تازه در ته گلدان ریخته و کاکتوس را روی آن قرار دهید و اطراف آن را با خاک بیشتر پر کنید. این کاکتوس تا یک هفته پس از تعویض گلدان نباید در معرض نور شدید آفتاب قرار بگیرد و آبیاری آن نیز باید به اندازه باشد تا بتواند به محیط جدید خو بگیرد. پس از این جابجایی، کاکتوس تنها در صورتی به گلدان دیگر منتقل میشود که این تعویض کاملا ضروری باشد.
پس از تعویض گلدان، مراقبت از کاکتوس ساده ترین کار ممکن است، تنها مورد بسیار مهم این است که بدانید کاکتوس دو فصل دارد، فصل رشد فعال که در طی بهار و تابستان رخ میدهد و فصل استراحت که در پاییز و زمستان است، زمانی که کاکتوسها به خواب زمستانی فرو میرند.
برای جلوگیری از زخمی شدن دست، کاکتوس را با یک ورق روزنامه که چندلا تا زده اید جابجا کرده و برای ریختن خاک در گلدان نیز از یک برگ کاغذ تا شده استفاده کنید.
– دمای مورد نیاز کاکتوس
کاکتوسها میتوانند در فصل رشد خود دمای ۳۲ تا ۳۸ درجه را تحمل کنند و بهترین دما در فصل استراحت آنها، ۷ تا ۱۲ درجه سانتیگراد است. این دمایی است که کاکتوس در محل طبیعی زندگی با آن روبرو میشود. هوای سرد در فصل استراحت، میتواند به گل دهی گیاه در فصل رشد منجر شود.
کاکتوسها میتوانند در فصل رشد خود دمای ۳۲ تا ۳۸ درجه را تحمل کنند
– آبیاری کاکتوس
در طی فصل رشد فعال کاکتوس باید بیش از دوران استراحت آبیاری شود. برنامه خاص و تعریف شده ای برای آبیاری کاکتوس وجود ندارد و برنامه آن به گلدان، خاک، آب و هوا و عوامل مشابه بستگی دارد. بهترین روش برای تعیین مقدار آب مورد نیاز کاکتوس، این است که گیاه را مدتی با دقت زیرنظر بگیرید. هنگام آبیاری سعی کنید تمام سطح خاک خیس نشود و مراقب خروج آب نیز باشید.
دور بعدی آبیاری باید در زمانی باشد که خاک کاکتوس کاملا خشک شده باشد. ساده ترین روش حصول اطمینان از خشکی خاک این است که یک خلال دندان را با احتیاط در خاک فرو کنید، اگر خلال دندان نمناک شد، باز هم یکی دو روز صبر کنید. گیاه در فصل استراحت خود تنها چند هفته یکبار به آبیاری نیاز دارد.
– نور مورد نیاز کاکتوس
کاکتوس به نور فراوان نیاز دارند و قرار دادن آنها در داخل اتاق و پشت پنجره های جنوبی بسیار مناسب است. در صورت ناکافی بودن نور طبیعی، نور مصنوعی نیز میتواند به عنوان مکمل، به کار رود.
– کود مورد نیاز کاکتوس
کاکتوس در طی پاییز و زمستان تنها هر دو تا سه ماه یک مرتبه به کود احتیاج دارد. یک کود کم ازت برای کاکتوس مناسب است. کودهایی که به تدریج در خاک آزاد میشوند نیز برای کاکتوس مناسب هستند، اما این کودها تنها یک مرتبه در بهار به خاک افزوده میشوند.
– مشکلات
بزرگترین مشکل برای صاحبان کاکتوس، آبیاری بیش از حد است. اما این مشکل تنها با کمی دقت قابل حل است. آبیاری بیش از حد موجب پوسیدگی ساقه و ریشه گیاه کاکتوس میشود و متاسفانه هنگامی که ریشه کاکتوس بپوسد یا حتی پوسیدگی در آن آغاز شود، دیگر نمیتوان گیاه را نجات داد. آفتهای کاکتوس به نسبتا معدود هستند، اما هنگام خرید کاکتوس توجه کنید که حشره ای مشکوک روی آن لانه نکرده باشد. در صورتی که آفات کاکتوس به سراغ گیاه شما آمدند، با اندکی حشره کش میتوانید آنها را از بین ببرید.
موفقیت در پرورش کاکتوسها شاید تا حدود زیادی وابسته به ترکیب مناسب و نیز آبیاری باشد. گرچه بخش هوایی کاکتوسها، یعنی ساقهها، گوشتی و گاهی به مقدار زیاد طویل هستند، ولی ریشههای زیرزمینی خیلی کم بوده و از نظر طولی کوتاه هستند. در نتیجه، توانایی آنها در جذب رطوبت محدود است.
گلدانهای سفالی، اغلب بر گلدانهای لعابدار، فلزی یا پلاستیکی ترجیح داده میشود. چون این گلدانها، منافذی برای تبادل هوا دارند. گلدانها، باید پاک و گندزدایی شده و قبل از کاشت خشک شوند. گلدان با اندازه صحیح باید استفاده شود. چون خیلی بزرگ، رطوبت زیادی در خود نگهداشته که برای کاکتوس مضر است. در گلدانهای کوچک، ریشه آنها به هم پیچ خورده و رشد آنها متوقف میشود.
کاکتوسها در محل طبیعی، با شرایط بسیار خشک سازگار شدهاند. در پرورش این گیاهان، آبیاری صحیح مهمترین فاکتور در موفقیت است. آبیاری زیاد خطرناکتر از آبیاری کم است. چون آبیاری زیاد، ممکن است باعث مرگ گیاه شود. در حالیکه کم آبی، فقط مانع رشد مطلوب میشود.
تناوب آبیاری و مقدار آب مورد نیاز به زمان سال، نوع ترکیب خاک، محل کاشت و نهایتا نوع کاکتوس بستگی دارد. آب مصرفی از نظر باید pH باید خنثی یا نزدیک به آن باشد. یک گیاه در یک گلدان کوچک، در مقایسه با گیاهی که در زمین کاشته شده، به مراحل آبیاری بیشتری نیاز دارد.
روش تکثیر
۱. قلمه زدن: ازدیاد بیشتر گونههای کاکتوس با روش قلمه زدن در بهار و تابستان انجام میشود. قلمهها را معمولا از سرساقه یا بخشی از ساقه انتخاب مینمایند. قلمه انواع کاکتوسهای راکتی شکل (اپونتیا) بدین گونه است که از یک اندام کامل و یا بخشی از یک اندام برای کشت استفاده میشود.
انجیراستور: برای گرفتن قلمه از ساقه، ساقههای گوشتی را به اندازه های کوچکتر تقسیم، آنگاه سرشاخهها را با نشانهای مشخص کرده (برای جلوگیری از وارونه کاشتن) و به مدت یک هفته آنها را در محیط سایه قرار میدهیم تا خشک شوند. سپس ته قلمه را در خاک فرو مینمایند تا پس از ریشهدار شدن قلمهها، گیاه تازهای پدید آید.
۲. پاجوش: کاشت پاجوش که خود گیاهانی کوچک در کنار شاخه اصلی هستند از دیگر روشهای تکثیر میباشد. با جدا کردنکاکتوسهای کوچکی که در بخشهای زیرین گیاهان بزرگر پدید میآیند، با کاشت آنها در مخلوط خاک ماسهای مرطوب در سایه به خوبی ریشهدار خواهند گردید و هر یک از گیاهان کوچک تبدیل به یک کاکتوس بزرگ خواهند گردید.
۳. پیوند زدن:تنها شمار کوچکی از گونههای کاکـتوس به سبب نداشتن طبقه زاینده اصلی و یا لایه رشد، قابل پیوند زدن نیستند.مناسبترین زمان پیوند از اواخر فصل بهار تا پایان فصل تابستان یعنی هنگام فعالیت رشد گیاه میباشد. در این زمان گیاهان قوی تر و دارای شیره کافی برای انجام پیوند و اتصال در همه قسمتها آمادگی دارند و پس از عمل، پیوند نیز در ظرف چند ماه بسته به نوع گونه رشد را آغاز و به گل خواهند نشست. کاکتوسها را میتوان در هر سنی روی هم پیوند ولی بهتر است که برای پیوندک از کاکتوسهای جوان که یک تا دوساله باشند و حتی از کاکتوسهای دانهزاد جوان، برای این کار بهره گرفت. گزینش پایه قوی خیلی بسیار مهم میباشد. سه روش پیوند در کاکتوس کاربرد دارد: سطحی، شکافی و مورب.
پیوند سطحی
در این نوع پیوند، دو سطح پایه و پیوندک باید کاملا صاف و مسطح باشد. با چاقوی تیز و باریکی برش افقی روی پایه ایجاد کرده، دو سطح پایه و پیوند را روی هم قرار داده و با نوار پلاستیکی، نخ و یا با استفاده از وزنههای فلزی آنها را روی هم استوار مینمایند.
پیوند شکافی
در این نوع، در وسط پایه شکافی به شکل V ایجاد کرده و پیوند را نیز به شکل مکمل شکاف، برش داده و داخل شکاف جای میدهیم. برای اتصال آنها، از نخ یا خلال دندان استفاده میکنیم.
پیوند مورب
این نوع پیوند، بیشتر برای پایههای بلند و باریک توصیه میشود. در این روش، پایه و پیوندک را به گونه اریب برش داده و دو قطعه را به وسیله نخ محکم میکنند. چند روز پس از انجام پیوند، گیاه را در سایه گذارده و باید دقت نمود که نخ یا نوار پلاستیکی خیلی خوب بسته شده باشد. پس از یک هفته، نیز چنانچه از خار یا چوب خلال استفاده شده، باید برای جلوگیری از بروز آلودگی و بیماریها، آنها را از پایه و پیوندک بیرون آورد.
روش دیگری در پیوند کاکـتوس بهکار میرود که پیوند خواب نام دارد. در این روش، پایه بدون ریشه بوده و به صورت قطعهای از کاکتوسها میباشد. پیوندک را به یکی از روشهای ذکر شده، بر روی پایه بدون ریشه قرار داده و سپس، هر دو قسمت را بصورت پیوند شده در گلدان قرار میدهند تا قسمت پایه ریشهدار شود و نیز پیوند جوش بخورد. کشورهای صادر کننده کاکتوس پیوندی «ژیموکالیسیوم» بیشتر از این روی استفاده میکنند.
آنچه مسلم است سرئوسها یا کاکـتوسهای مخروطی، پایههای بسیار خوبی برای بیشتر مامیلاریاها یا اوپنسیهها میباشند. بهترین پایه سرئوس، بهترین پیوندک مامیلاریا میباشد.
اهمیت ویژه پیوندزدن در کـاکتوسها
- برخی از کـاکتوسها دیرگل یا دیر بذر بوده و هیچگاه در شرایط کاشت، گل و بذر هم تولید نمیکنند. از
همینرو برای تکثیر آنها افزون بر قلمهزدن، کاشت پاجوش و … پیوند زدن یکی از راههای مناسب ازدیاد به شمار میرود. - معمولا در کاکتوسهای دانهزاد زمان زیادی به طولا میکشد تا گیاه بزرگ شده و تولید گل نماید. تجربه نشان داده که کار پیوندزدن، گیاه را زودرس نموده و زمان گلدهی را به جلو میاندازد.
- پیوند انواع کاکتوسها در روی گونههای مختلف به سادگی انجام میگیرد و سرعت جوش خوردن نیز به سبب وجود بافتهای هادی کاکتوسها میباشد. بافتهای هادی یاد شده، بخش بزرگی از سطح میانی استوانه مرکزی را اشغال نموده و در نتیجه تماس آنها با بافتهای هادی پیوندک به آسانی انجام گرفته و درصد جوش خوردن پایه و پیوندک هم افزایش مییابد.
- از دیدگاه تماشای ظاهری نیز دو گیاه مختلفالشکل که بر روی هم پیوند زده میشوند، بسیار زیبا و دیدنی خواهد بود.
- با انجام پیوند، ویژگیهای خالص ارثی پیوندک بر خلاف حالت بذری دگرگونی نیافته و به گفته دیگر گونههای کمیاب زیبا دوست داشتنی، همگی ویژگیهای خود را حفظ مینمایند.
- پارهای از کاکتوسها به خودی خود شاخه یا ساقه زیادی تولید نمیکنند ولی بریدن جوانه انتهایی سر آنها برای تهیه پایه سبب میشود که در بن گیاه شاخهها و ساقههای بسیاری به وجود آید که بعدها برای گرفتن قلمه کاربرد خواهند داشت.
- گاهی در برخی از کـاکتوسها به دلایل گوناگون، ریشه دوام زیادی نکرده، آسیب دیده و از بین میرود. از این رو، احتمال از بین رفتن خود گیاه نیز بالا میرود، در این زمینه هم، میتوان کاکتوس بدون ریشه را روی پایه قوی و محکم دیگر پیوند زد و دوباره گیاه را زنده، جوان و شاداب نمود. در زمینه پیوند کاکتوسهای گرد بر روی کاکتوسهای ستونی، یک قیم چوبی راست در کنار پایه در خاک گلدان فرو مینمایند. آنگاه یک تخته تیغهای کوچک را هم به گونه عمودی روی سر قیم و پیوندک قرار داده سپس دو عدد سنگ یا وزنه کوچکی را روی تیغه افقی میگذارند و سپس با فشار اندکی، چسبندگی پایه و پیوندک کامل میشود.
یادآوری
در پیوند زدن کاکتوسها، هرگز از چسب باغبانی استفاده نشود زیرا این کار از یک سو مانع تغییر رطوبت اضافی پایه و پیوندک شده و از سوی دیگر محیط و جایگاه مناسبی برای گسترش و رشد قارچها باکتریهای زیانآور فراهم میآورد.
یکی دیگر از روشهای پیوند کاکتوسهای گرد و شیاردار روی کاکتوسهای ستونی، به کارگیری نخهای نازک میباشد که با نوارهای باریکی از شیارهای پیوندک و پیرامون گلدان رد میشود و از هر گونه لغزش پیوندک روی پایه جلوگیری میشود باید دقت داشت که فشار زیادی از اطراف نخ یا نوار روی جوانه انتهایی به پیوند وارد نشود.
انجیراستور: درباره پیوند کاکتوسهای برگنما مانند اپیفیلوم یا کاکتوسهای کریسمس برروی کاکتوسهای ستونی نیز با پدید آوردن برش و شکاف در سطح پایه و آنگاه جای دادن برش پیوندک به درون آن و اتصال لازم لبههای شکاف، پایه میتواند پیوندک را به خوبی نگهداری نماید.