درخت آلبالو یا Black cherry
نام علمی : Prunus cerasus و از خانواده Rosaceae می باشد.
آلبالو از نظر گیاه شناسی بسیار به گیلاس شبیه است. آلبالو بومی نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه است که احتمالاً بذر آن توسط پرندگان به سایر نقاط از جمله اروپا برده شده است. مناطق عمده کشت آلبالو فرانسه، یوگسلاوی و آلمان می باشد.
گیاه شناسی :
آلبالو گیاهی خزان پذیر با برگهای لوزی بصورت متناوب روی شاخه قرار دارند. رنگ پوست آن قهوه ای روشن تا نقره ای است. آلبالو از نظر حجم در مقایسه با گیلاس جای کمتری را اشغال می کند.
ارتفاع درختان آلـبالو 4-2 متر و ساقه بعضی از ارقام بسیار قابل انعطاف است و براحتی بدون آنکه شکسته شود خم می شود بهمین دلیل در چیدن میوه بعضی ارقام نیازی به نردبان نمی باشد و میتوان درخت را خم کرد و میوه آنرا چید. گل روی اسپورهای سـالهای قبل و همچنین روی شــاخه های ســال قبل هم تشکیل می شود. گلها بصورت 5-3 تایی در یک جوانه ظاهر و گلها دارای 5 گلبرگ، 5 کاسبرگ، پرچم و یک مادگی است. بر عکس گیلاس آلبالو خود بارور است و برای تلقیح نیازی به ارقام گرده افشان ندارد. گرده آلبالو میتواند گل گیلاس را تلقیح کند.
گل آلبالو معمولاً دیرتر از سایر میوه های هسته دار باز می شود بهمین دلیل معمولاً با خطر سرمازدگی مواجه نمی شود. میوه آلبالو دارای دم بلند که بر اساس بلندی یا کوتاهی دم تقسیم بندی می شود و معمولاً ارقام دم کوتاه مرغوب ترند.
اقلیم :
نیاز سرمایی آلـبالو بین 1600-600 ساعت زیر 7 درجه سانتیگراد می باشد. تابستان های خشک و خنک برای این درخت مناسب است. مقاومت به سرما در حد سیب است. ریشه آلبالو در برابر خاک مرطوب نسبت به گیلاس دارای مقاومت بیشتری است و ریشه آلبالو سطحی و تا حداکثر عمق 5/1 متر گسترش می یابد.
ازدیاد :
آلـبالو به سه روش کاشت بذر، پاجوش و پیوند قابل ازدیاد است. آلـبالوهای معمولی بیشتر بصورت پاجوش ازدیاد میگردد. ولی ارقام جدید آلبالو از قبیل آلبالو گیسی و آلبالو مجارستان (سیکانی مجی-اردی جوبیلیوم و بوترمو) با پیوند روی پایه آلبالو تلخ(محلب) ازدیاد می یابد و پیوند شکمی(T) در آلـبالو معمول می باشد.
کاشت و تربیت درختان آلبالو :
فاصله کاشت در آلـبالو 5*4 و یا 5*5 است. زمان انتقال نهال به زمین اصلی از پاییز و پس از ریزش برگها آغاز و تا قبل از باز شدن شکوفه ها در بهار ادامه دارد. درخت آلبالو معمولاً در خزانه دارای شاخه های جانبی است که در موقع کاشت باید این شاخه های جانبی را قطع کرد. آلبالو معمولاً سربرداری نمی شود و پس از سال دوم 6-5 شاخه در اطراف ساقه اصلی حفظ و بقیه حذف میگردد.
هرس :
هرس در آلبـالوهای بارور مطرح نیست و به غیر از شاخه های شکسته شده و یا بیمار بقیه حفظ میگردد. میوه آلبالو روی شاخه های یکساله و اسپورها تشکیل میگردد. بهترین شاخکهای میوه ده روی شاخه های 3-2 ساله قرار دارد. هر چه از عمر این شاخکها میگذرد کم بارتر می شوند. عمر شاخکهای روی ساقه های افقی، بیشتر از شاخکها روی ساقه های عمودی است. پس از آنکه درخت آلبالو به حد رشد کامل و میوه دهی رسید هر ساله شاخه ها باید 20-10 سانتیمتر رشد داشته باشد تا خاصیت میوه دهی ادامه یابد.
آبیاری :
نیاز آبی آلبـالو با گیلاس برابر است اگر چه مقاومت به خشکی در آلـبالو بیشتر از گیلاس است.
برداشت :
محصول آلـبالو را باید وقتی برداشت کرد که کاملاً رسیده باشد. رنگ میوه رسیده قرمز تیره است. زمان رسیدن میوه حدود 90 روز پس از تمام گل درخت می باشد. متوسط وزن هر میوه 6-5 گرم و متوسط هر درخت 30 کیلوگرم است. برداشت معمولاً با دست انجام می شود. آلبالو مصرف تازه خوری ندارد و بیش از 95% آن به مصرف تهیه آب میوه، کمپوت، مربا و شربت می رسد.
کود و تغذیه :
بر طبق آزمایشاتی که در کشورهای مجارستان در باغهای آلبالو انجام شده است ازت و فسفر اثر کمی روی مواد غذایی موجود در برگهای آلبالو داشته اند. اما کودهای پتاسه بستگی خوب و مثبتی با پتاس محتوی برگها نشان داده اند. ولی منگنز نسبت منفی داشته است. اما به هر حال کودهای ازته و پتاسه اثر زیادی در تشکیل و تولید میوه داشته اند که افزایش تولید فقط با کودهای پتاسه بوده است. اثر مثبت پتاس و همچنین بطور نامحسوس (کمی) اثر ازت در جلوگیری از سرما زدگی گلهای آلبالو مشاهده گردیده است.
با توجه به آزمایشات فوق برنامه کلی مصرف کودهای شیمیایی در باغهای آلبالو به شرح ذیل می باشد.
ازت : حدود 30 تا 40 کیلوگرم در درختان جوان و 80 تا 100 کیلوگرم در درختان بالغ
پتاس : درختان جوان 40 کیلوگرم و بارور حدود 100 کیلوگرم و همچنین بـــر حسب ضرورت از کــودهای ریز مغزی نیز هر ساله باید استفاده نمود.
آفات مهم آلبالو در استان اصفهان :
مهمترین آفت آلبالو مگس گیلاس می باشد.
همه چیز درباره کاشت و نگهداری درخت بادام
بیماریهای مهم آلبالو :
از مهمترین بیماریهای آلـبالو در استان اصفهان شانکر باکتریایی درختان هسته دار و پوسیدگی آرمیلاریایی ریشه می باشند.
ســـطح کشت آلبـالو در ایران 10607 هکتار که اکثراً در استانهای خراسان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و تهران کشت گردیده است. سطح کشت آلبالو در استان اصفهان 8/751 هکتار (8/151 هکتار نهال و 600 هکتار بارور) با متوسط عملکرد 5242 کیلوگرم در هکتار می باشد. مناطق عمده تولید آلبالو در استان اصفهان شهرستانهای نجف آباد، خمینی شهر، سمیرم، شهرضا و اصفهان می باشند
درخت آلبالو بسیار شبیه به گیلاس است ولی از گیلاس حجم کمتری را اشغال می کند میوه آن از گیلاس کوچکتر است به طوری که هر میوه 4 تا 5 گرم می شود و به طور کلی از یک درخت بالغ 30 کیلو گرم میوه برداشت می شود منطقه اصلی این درخت که بذر آن برای این منطقه است کشور فرانسه , یوگوسلاوی و آلمان است و به طور کلی از دریای خزر تا دریای سیاه ارتفاع درخت آلبالو 2 تا4 متر می رسد و دارای شاخه های بسار نرمی است که برای چیدن کار ما را راحتتر می کند گل این دارای 5 گلبرگ و 5 کاسبرگ و پرچم و مادگی است و خودش خودش را تلقیح می کند و مانند گیلاس احتیاج به تلقیح ندارد و حتی گرده افشانی این گیاه می تواند گیلاس را هم تلقیح کند .
میوه آلبالو از دیگر میوه های هسته دار دیرتر باز می شود در نتیجه از خطر سرما زدگی در امان است سرمای بین 600 تا 1600 برای این گیاه مناسب است و تابستان های خنک برای آن بهتر است و ریشه این گیاه در برابر خاک مرطوب از گیلاس مقاومتر است و تا حدود 5 متری ریشه اش رشد می کند .
آلبـالو معمولا به سه روش بذر , پاجوش و پیوند قابل ازدیاد است آلبـالو های معمولی به روش پاجوش کاشته می شوند ولی آلـبالو گیسی و مجارستانی به روش پیوند با آلـبالو تلخ و پیوند شکمی ازدیاد می یابد و در فصل پاییز انتقال به زمین اصلی انجام می شود یعنی بعد از ریزش برگ ها .
درخت آلبالو معمولا هرس نمی شود مگر شاخه ای بیمار باشد یا شکسته باشد معمولا میوه در شاخه های یک ساله رشد می کند و هرچه از عمر درخت می گذرد میوه دهی آن کم می شود .
معمولا 90 روز بعد از اتمام گل درخت میوه آلبالو میرسد و قابل برداشت است و رنگ رسیده آن قرمز تیره است و حدود 95 درصد آلبالو برای تهیه کمپوت و آبمیوه و مربا به بازار عرضه می شود و مصرف خوراکی آن کم است .
خاک این گیاه بیشتر به ترکیبات پتاس احتیاج دارد زیرا که برای میوه دهی و رشد مناسب است ولی از ازت برای جلوگیری از سرما زدگی استفاده می کنند .
آفت این گیاه مگس گیلاس است و بیماری های این گیاه شانکر باکتریایی درختان هسته دار و پوسیدگی آرمیلاریایی ریشه است .
بیشتر کشت آلبالو در ایران استان خراسان , آذربایجان غربی , آاذربایجان شرقی , اردبیل و تهران واصفهان است .