گوجه سبز گروهی از کولتیوارهای آلوهای اروپایی هستند. این گیاه اولین بار در فرانسه پرورش یافت.
گوجه یا گوجه سبز نام درختی است از تیره ی گل سرخیان که میوه ی آن کوچک و آبدار، دارای پوست نازک به رنگ سبز یا سرخ و یک هسته ی سخت است.
آلوچه نوع کوچکتر گوجه سبز و ترش تر از آن است. بر پایهٔ نوشته های قدیمی، نژاد این گیاه قدمت ۲۰۰۰ ساله دارد. گفته می شود که این گیاه از طریق سوریه یا ایران به یونان آورده شده است.
شرایط محیط رشد:
انجیراستور: درختان گوجه سبز در نواحی معتدل بهترین رشد را دارند و در آب و هوای ملایم به رنگ های ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن در می آیند. آب و هوای سرد باعث ایجاد رنگ قهوه ای و ظاهر نامطلوب میوهٔ گوجه سبز می شود. این میوه به سرعت می رسد و مدت نگهداری آن در یخچال ۴ روز است.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی:
CULPEPES، گیاه شناس معروف قرن ۱۷ عقیده داشت که مصرف گوجه سبز برای بهبود طعم دهان مفید است و پختن برگ های درخت گوجه سبز در سرکه می تواند در درمان کرم های حلقوی مؤثر باشد.
از خواص دیگر این میوه، خاصیت مسهلی آن است که به خوبی شناخته شده است.
همچنین اثرات منحصر به فرد آن شامل کاهش فشار خون و چربی خون، حذف رسوبات از خون و تنظیم عملکرد معدی – روده ای است.
گوجه سبز باعث تعادل اسید و باز در جریان خون می شود، از این رو می تواند در درمان حالت اسیدی خون مفید باشد.
این میوه اثرات قابل توجهی در جلوگیری از بیماری هایی مانند چربی خون بالا، پیری سلول و سرطان دارد.
اسید بنزوئیک، ترکیبی است که خاصیت ضد میکروبی دارد. این ماده به طور طبیعی در گوجه سبز وجود دارد.
همچنین، بعضی از تحقیقات بیانگر خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی این میوه هستند.
مطالعات نشان می دهد که این میوه می تواند در درمان تومورها مؤثر باشد. همچنین به دلیل وجود اسید اسکوربیک برای افراد مبتلا به نقرس توصیه می شود.
ارزش غذایی:
گوجه سبز حاوی 8.51 گرم کربوهیدرات، 2.84 گرم چربی، 1.6 گرم پروتئین و 0.5 درصد فیبر خام است.
با مصرف صد گرم گوجه سبز ، 5 درصد ویتامین آ ، 2.1 درصد ویتامین ب1 یا تیامین، 1.9 درصد ویتامین ب2 یا ریبوفلاوین، 2.8 درصد نیاسین ، 13 درصد ویتامین ث، 1.5 درصد کلسیم ، 2.2 درصد فسفر، 5 درصد آهن و 3.6 درصد پتاسیم مورد نیاز در روز تأمین می‌شود.
گوجه سبز به صورت تازه و پخته در خورش ها مصرف می شود. این میوه غنی از ویتامین ث، اسید مالیک و اسید سیتریک است.
مصرف بیش از حد گوجه سبز باعث نفخ معده می شود. این میوه طعمی ترش دارد و سفت و ترد است و در میان ایرانیان اغلب با نمک به عنوان تنقلات مصرف می شود.
پس از هر بارهرس در در فصل بهار بايستي ادوات و قيچي هرس ضدعفوني گشته و محل زخم ها با چسب باغباني پوشيده شود و سريعاً سرشاخه هاي آلوده جمع آوري و سوزانده شود.سم پاشی در فصل پاييز- قبل ازريزش برگها و اواخر فصل زمستان-قبل از تورم جوانه ها موثر است. تلفيق سم اكسي كلرورمس 4 در هزار + شعله گرفتن محل شانكرها و به ويژه حاشيه هاي آن به مدت 5 تا 20 ثانيه تا شروع سوختگي و در آمدن صداي ترکيدگي بافت که بهتر است اين تيمار در اوايل تا اواسط بهار اجرا و در صورت لزوم دو تا سه هفته پس از آن تکرار گردد+ پانسمان محل تراشيده شدن شانكرها با چسب باغباني در كنترل شانكرها و كاهش آسيب به جوانه ها موثر مي باشد که راهكار مناسبي براي كنترل شانكر باكتريايي درختان مسن می باشد .آبياري را به گونه اي انجام دهيد که تنه درخت خيس نشود . آب با فاصه از تنه درخت باشد. کودهاي حيواني پوسيده استفاده کنيد و سعي کنيد در مجاورت تنه درخت نباشد و با فاصله کودهاي حيواني را استفاده کنيد و حتما با بيل آنها را با خاک مخلوط کنيد. هر سال در اواخر دي ماه يا اواسط بهمن ماه تنه درختان را با اکسي کلرور مس آغشته کنيد. با برس به تنه درخت از سطح زمين تا ارتفاع 50 سانتي متري بزنيد.در فصل رشد نيز مي توانيد از اکسي کلرور مس به صورت محلول پاشي استفاده نماييد.جهت پيشگيري در سال هاي آينده هم از محلول هاي ضد تنش مثل بوتا ميسول استفاده کنيد در فصل رشد (ارديبهشت ).
تکثیر:
تکثیر گوجه سبز از طریق کشت هسته های آن صورت می گیرد.
گوجه سبز (Greengage) یا به اختصار گوجه، میوه‌ایست کوچک، آبدار، سفت و ترد با طعم ترش که طرفداران بسیار دارد. گوجه سبز دارای پوست نازک به رنگ سبز یا سرخ می‌باشد و هسته سخت و محکم آن، در میان گوشت میوه قرار گرفته است.
گوجه سبز که در واقع حالت نارس آلو می‌باشد، بر روی درختی به همین نام از خانواده گل سرخیان می‌روید. درخت گوجه سبز در نواحی معتدل بهترین رشد را دارد. میوه‌های آن در آب و هوای ملایم به رنگ‌های ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن درآمده اما در آب و هوای سرد، رنگ آن قهوه‌ای شده و ظاهر نامطلوبی پیدا می‌کنند.
در 100 گرم گوجه سبز موارد زیر یافت می‌شود:
کربوهیدرات | 8.51 گرم |
چربی | 2.84 گرم |
پروتئین | 1.6 گرم |
فیبر خام | 0.5 درصد |
ویتامین A | 5 درصد |
ویتامین B1 (تیامین) | 2.1 درصد |
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) | 1.9 درصد |
نیاسین | 2.8 درصد |
ویتامین C | 13 درصد |
کلسیم | 5.1 درصد |
فسفر | 2.2 درصد |
آهن | 5 درصد |
پتاسیم | 3.6 درصد |
وجه تسمیه گوجه سبز
در زبان انگلیسی، به گوجه سبز «Green Gage» گفته می‌شود و به نظر می‌رسد Gage نام فردی بوده که این میوه را از فرانسه به بریتانیا برده است. این میوه در زبان فرانسه «Rein Claude» گفته می‌شود که ارتباطی به گوجه ندارد.
قابل ذکر است که در نواحی شمالی ایران، به این میوه «آلوچه» می‌گویند اما در اسناد دولتی متعلق به سال 1348 خورشیدی، نام «گوجه سبز» به جای آلوچه آمده است. به نظر می‌رسد از آنجا که گوجه یک میوه وارداتی بوده و گوجه سبز نیز همین ویژگی را داشته، چنین نامی برای آن انتخاب شده است.
در حال حاضر در سایر نقاط ایران، آلو یا آلوچه به حالت رسیده گوجه سبز که به رنگ زرد یا سیاه است گفته می‌شود.
پرورش گوجه سبز در جهان
بر پایه یک نوشته قدیمی، این گیاه قدمت 2000 ساله دارد و چینی‌ها اولین کسانی بودند که به کشت آن مبادرت ورزیدند. البته برخی نیز ریشه آن را از فرانسه می‌دانند.
گفته می‌شود این گیاه از طریق ایران یا سوریه، به یونان برده شد.
پرورش گوجه سبز در ایران
درخت گوجه سبز در بیشتر نواحی ایران به خصوص شمال و شمال غرب ایران تکثیر و برداشت می‌شود. گوجه سبز اصلاح شده از نوع بادامی، در شهر سردرود (از توابع شهرستان تبریز) از رونق بسیاری برخوردار است.
همچنین گوجه بَرَغانی (منطقه‌ای در اطراف تهران) که پوست آن آسان جدا می‌شود و گوجه گلستان (که در خراسان می‌روید)، از انواع مرغوب گوجه سبز در ایران به شمار می‌روند.
در حال حاضر مصرف گوجه سبز (آلوچه) در ایران، به اشکال مختلفی چون خام، پخته (در خورش‌ها)، ترشی و حتی مربا، رواج دارد.
خواص گوجه سبز
انجیراستور:گوجه سبز یکی از میوه‌های نوبر فصل بهار است که بیشتر به خاطر طعم ترش آن مورد توجه می‌باشد و این امر سبب شده است خواص بسیار این میوه مورد توجه قرار نگیرد. گوجه سبز غنی از ویتامین C، اسید مالیک و اسید سیتریک است.
* گوجه سبز فشار خون و چربی خون را کاهش داده و رسوبات را از خون می‌زداید.
* گوجه سبز عملکرد معدی- روده‌ای را تنظیم می‌کند.
* گوجه سبز خاصیت مسهلی دارد.
* گوجه سبز بهبوددهنده طعم دهان است.
* در گوجه سبز به طور طبیعی ترکیبی به نام اسید بنزوئیک موجود است که دارای خاصیت ضد میکروبی، ضد قارچی و ضد باکتریایی می‌باشد.
* گوجه سبز اثر قابل توجهی در جلوگیری از پیری سلول دارد.
* گوجه سبز به دلیل برخورداری از اسید اسکوربیک، برای افراد مبتلا به نقرس توصیه می‌شود.
* بر اساس مطالعات صورت گرفته، گوجه سبز می‌تواند در درمان تومورها مؤثر باشد.
* گوجه سبز برای رفع شب کوری مفید است.
* گوجه سبز به درمان رماتیسم کمک می‌کند.
* گوجه سبز در رفع تصلب شرایین (سخت شدن رگ‌ها) تأثیر بسیاری دارد.
* گوجه سبز در رفع کم‌خونی مؤثر است.
* گوجه سبز ادرارآور بوده و اعمال کلیه‌ها را تنظیم می‌کند.
* به گفته روانشناسان، مصرف سبزیجات سبز رنگ از جمله گوجه سبز، سبب آرامش اعصاب می‌گردد و از آن می‌توان برای تحریک مغز و تسریع قدرت یادگیری و فعالیت‌های مغزی استفاده نمود.
* جوشانده برگ درخت گوجه سبز در رفع انگل‌های معده مؤثر است. این خاصیت در هسته گوجه فرنگی نیز وجود دارد.
نکات مهم
– از نظر طب سنتی، گوجه سبز طبع سردی دارد از این رو مصرف زیاد از حدّ آن سبب نفخ معده، دل درد و اسهال می‌گردد.
– هسته گوجه سبز نفاخ است و برای معده مضر می‌باشد.
درخت گوجه سبز به نور زیاد و رطوبت متوسط نیاز دارد.
برای تقویت درختان استفاده از کودهای پرمصرف و ریز مغذی ها استفاده کنید.
نور کامل باید به آن برسد
تکثیر گیاه
با کاشت هسته ی میوه می توانید این گیاه را تکثیر کنید.
آفات و بیماری ها
زنبور گوجه و آلو یکی از آفات مهم درختان گوجه سبز است. لارو آن از گوشت میوه ی شکل گرفته تغذیه می کند و موجب زردی و ریزش میوه ها می گردد. شته ها نیز موجب ایحاد خسارت می شود.
براي مقابله با لاروهاي زمستان، بيل زدن و زير رو كردن خاك اطراف درختان مفید است.
گوجه سبز
| مشخصات | |
| نام فارسی | گوجه سبز |
| نام لاتین | Greengages |
| نام علمی | – |
| خانواده | Rosaceae |
اولین نمونه های گوجه سبز در کشور فرانسه از درختان آلویی که میوه های سبز رنگ داشتند بدست آمدند.گوجه سبز نوع تغییر یافته‌ای از آلوهای اروپایی می‌باشد. گوجه سبز درختی خزان پذیر به ارتفاع ۴٫۵ الی ۳٫۵ متر است که در فصل بهار شکوفه هایی به رنگ سفید و تقریبا قبل از ظهور برگها تولید می‌کند. میوه گوجه سبز شکلی گرد و مدور و پوستی صاف و براق به رنگ سبز دارد که البته در اثر ماندگاری بر روی درخت و رسیدن بیش از اندازه به سبز ، زرد تغییر رنگ می دهد و گاهی در برخی از قسمتهای حاله ای از رنگ صورتی ، قرمز را نیز به شکل کم رنگ نشان می دهد زمانی که به چنین رنگی در می آید از نظر طعم و مزه نیز ترشی آن کمتر می شود. این درختان در سن ۶-۴ سالگی به میوه دهی قابل قبولی می رسند و به طور کل تا حدود ۷۰ سال می توانند زنده بمانند اما حداکثر تولید اقتصادی و مناسب میوه آنان تا حدود سن ۴۰ سال است.
آبیاری:
بعد از کاشت نهال گوجه سبز و در طی سال اول بعد از کاشت می بایست آبیاری به شکل منظم و مرتب انجام گیرد تا ریشه های درخت به خوبی توسعه بیابد. یعنی هفته ای دو مرتبه به شکل عمیق آبیاری شود. در طی فصل رشد می توان این درختان را هر ۳-۲ هفته یکبار به شکل عمقی آبیاری کرد. آبیاری مناسب موجب رشد و میوه دهی خوب و میوه های پر آب می شود.
دما:
انجیراستور:درخت گوجه سبز جز درختان مناطق معتدل سرد هستند و سرما را می توانند در طی زمستان تا حدود ۳۰- درجه سانتیگراد تحمل کنند.از نظر تحمل دمایی نیز بهترین طیف تا حدود ۳۵ درجه است اگرچه که دماهای بالاتر را نیز مثلا تا حدود ۴۰ درجه در صورت عدم خشکی کشیدن و آبیاری مناسب تحمل می کند.
نور:
درختان گوجه سبز را می بایست در مکانهایی با نور کامل و مستقیم آفتاب کاشت و این درخت با مکانهای سایه سازگاری ندارد یعنی حداقل باید ۸-۶ ساعت نور مستقیم در محیط وجود داشته باشد .
خاک و کود :
اگرچه این درختان خاکی غنی با زهکش خوب را ترجیح می دهند اما اگر زهکش خاک خوب باشد تقریبا هر نوع از خاک را تحمل کرده و در آن رشد می کنند. هنگام کاشت نهال و برای پر کردن گودال محل کاشت می توان از مخلوط خاک معمولی ، خاک برگ ، ۱۰ درصد شن استفاده کرد.در باغات تجاری درختان گوجه سبز بدین صورت برای کوددهی عمل می شود که ابتدا هنگام احداث باغ و برای درختان جدید کاشته شده از ۴۵۰ گرم کلسیم آمونیم نیترات ، ۱۹۰ گرم سوپر فسفات، ۱۵۰ گرم موریت پتاس و ۱۰ کیلوگرم خاک برگ استفاده می شود .سپس به ازا هر سال از سن درخت همین مقدار به مقادیر فوق اضافه می شود.
ازدیاد:
اصلی ترین راه تکثیر این گیاهان روش پیوند زنی است به شکلی که پیوندک را از درختان گوجه سبز که کیفیت خوبی دارند تهیه می کنند و انان را بر روی پایه ای مناسب پیوند می زنند.در خاکهای سنگین و مرطوب از پایه آلو استفاده می شود . در خاکهایی که قلیایی هستند و خاکهای آهکی از پایه هایی استفاده می شود که از طریق دو رگه گیری بین بادام و شلیل بدست آمده اند . از پایه هلو نیز می توان برای گوجه و آلو استفاده کرد. در خاکهای سبکی که مشکل آفت نماتد وجود دارد مورد استفاده قرار می گیرد. کاشت هسته این گیاهان برای بدست آوردن پایه انجام می شود. برای کاشت هسته اجازه دهید میوه بر روی درخت به خوبی برسد و قسمت گوشتی آن جدا می شوند و هسته های آنرا به خوبی با آب شسته تا کاملا قسمت خوراکی از روی پوست چوبی هسته از بین برود. سپس چند روز بذرها در مکانی خشک با دمای معمولی اتاق باقی می مانند تا رطوبت اضافه خود را از دست بدهند. هسته گوجه سبز نیاز به مدتی سرمادهی دارد تا توانایی جوانه زنی را بیابد.
آفت و بیماری:
از بین آفات می توان به آفاتی همچون شته، کنه های گیاهی، شپشکهای گیاهی اشاره کرد و در بین بیماری ها نیز از انواع بیماری های لکه برگی قارچی و باکتریایی، پوسیدگی قهوه ای گل و میوه های جوان، قانقاریا و پوسیدگی طوقه می توان نام برد.
کلام آخر
* قبل از مصرف گوجه سبز باید آن را به خوبی شست زیرا اگر این میوه آلوده باشد، احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی گوارشی از قبیل حصبه و مسمومیت‌های غذایی را به وجود می‌آورد.
لازم به ذکر است که بیماری حصبه نوعی عفونت باکتریایی دستگاه گوارش ناشی از مصرف آب و مواد غذایی آلوده است که می‌تواند در افراد را در سنین مختلف مبتلا سازد اما شدت این بیماری در کودکان و افراد بالای 60 سال، بیشتر است و عوارضی از قبیل کاهش شدید آب و املاح بدن، سوراخ شدن روده‌ها، خونریزی دستگاه گوارش، عفونت استخوان و زردی ایجاد می‌کند.
* قرار دادن چند عدد گوجه سبز در خورش‌هایی مانند بادمجان و مرغ، طعم دلنشین‌تری به آنها می‌دهد.
گوجه سبز قدمتی 2000 ساله دارد و بومی اروپا می باشد. میوه های آن کوچک، آبدار، سفت و ترد است. مزه ی ترش و شیرین دارد. این میوه حالت نارس آلو است و در بهار نوبر می شود. در آب و هوای ملایم به رنگ های ارغوانی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز روشن می رویند.
