میوه گواوا بومی مکزیک و آمریکای شمالی است. میوه گواوا در آمریکای شمالی به صورت گسترده رشد میکند و برای رشد نیاز به یک زیستگاه گرمسیری دارد. میوه گواوا در ایلات متحده، در هاوایی، جزایر ویرجین، فلوریدا و چند منطقه در کالیفرنیا و تگزاس وجود دارد. درختان جوان گواوا به سرما حساس هستند ولی درختان بالغ تا حدی تحمل سرما را دارند.
میوه گواوا بسیار خوشمزه است و یک منبع غنی از ویتامین ها به خصوص ویتامین C و مواد معدنی میباشد. میوه طعم شیرینی دارد و برای درست کردن دسر، مربا، نوشیدنی ها و … بسیار عالی میباشد. در صورت امکان بهتر است این درخت در گلخانه، اتاق های آفتابی یا در بالکن نگه داری شود. درخت گواوا یکی از گیاهان مناسب برای کاشت در گلدان است.
سایت انجیراستور: میوه گواوا بر روی یک درخت کوتاه با یک تاج کوتاه و گسترده رشد میکند، درخت تنه محکمی دارد که چندین شاخه را تحمل میکند. ارتفاع درخت گواوا 1 تا 3 متر است، اما گاهی اوقات بلندتر هم میشود. درخت گواوا یک درخت جالب است که جنبه زینتی هم دارد. برگ ها بلند هستند و 8 تا 18 سانتی متر طول دارند و دندانه دار میباشند. درخت گواوا گل های کوچک سفید رنگی تولید میکند که این گل ها در نهایت به میوه تبدیل میشوند. میوه ها کوچک، زرد رنگ، بیضی شکل یا شبیه گلابی هستند. گواوا چندین نوع دارد که گوشت میوه ممکن است سفید، صورتی، زرد و یا قرمز باشد و در طعم های ترش، شیرین و ملس وجود دارند که طعم آن بستگی به نوع گواوا دارد. در کل مزه آن تقریبا شبیه توت فرنگی است.
کاشت درخت گواوا از بذر
درخت گواوا تقریبا در همه خاک های با زهکشی خوب رشد میکند، برای گل دهی بهتر و تولید میوه بیشتر لازم است در آفتاب کامل کاشته شود.
زمانی که درخت گواوا در حال رشد است باید از سرما محافظت شود. همچنین باید در جایی کاشته شود که از باد در امان باشد، حتی در آب و هوای گرم و آفتابی هم که ممکن است گاهی باد بوزد نیز باید در یک منطقه ای کاشته شود که از باد محافظت شود.
اگر شما در یک منطقه ای که سرد نباشد زندگی میکنید میتوانید گواوا را خارج از خانه نگهدارید ولی باید آن را در یک خاک با زهکشی خوب بکارید تا ریشه فضای کافی برای گسترش داشته باشد.
زمانی که درخت گواوا جوان است باید هر ماه یا دو ماهی یکبار به آن کود بدهید، زمانی که درخت بالغ میشود سالی 3 بار یا 4 بار کوددهی کافی است. گیاه گواوا برای تولید حداکثر میوه به مقدار زیادی نیتروژن، فسریک اسید، پتاس و مقداری منیزیم نیاز دارد. به عنوان مثال یک کود از این چهار عنصر با نسبت های 6:6:6:2 یک بار قبل از شروع فصل رشد و سه بار در طول فصل رشد مناسب است.
قبل از کاشت بذرهای گواوا آن ها را در یک ظرف آب جوش قرار دهید و اجازه دهید به مدت 5 دقیقه بجوشد تا پوسته خارجی آن نرم تر شود و سرعت جوانه زنی بالاتر رود. سپس یک گلدان 10 سانتی متری را از خاک مناسب پر کنید و بذر گواوا را به آرامی با انگشت خود در وسط گلدان فشار دهید و آن را با یک سانتی متر خاک بپوشانید. بعد از کاشت بذرها باید آبیاری انجام شود، خاک را خیس کنید، بهتر است این کار را با آبپاش انجام دهید تا جای بذر تغییر نکند. گلدان را در یک جای گرم و آفتابی با دمای 18 درجه سانتی گراد یا گرم تر قرار دهید، جوانه زنی معمولا دو هفته طول میکشد اما گاهی اوقات ممکن است تا 8 هفته هم زمان ببرد. دمای مناسب برای جوانه زنی گواوا 21 تا 29 درجه سانتی گراد میباشد. هر زمان که سطح خاک خشک شد آن را با آب مرطوب کنید. در آب و هوای سرد میتوان گلدان را روی یک سیستم گرمایی قرار داد تا درجه حرارت به صورت ثابت در 18 درجه سانتی گراد یا بالاتر باقی بماند. اگر دمای خاک کمتر از 16 درجه سانتی گراد شود رشد بذر متوقف میشود. روی گلدان یک پلاستیک روشن بکشید تا خاک مرطوب بماند. بعد از جوانه زنی پلاستیک را حذف کنید.
6 تا 8 هفته بعد از جوانه زنی (بعد از تشکیل یک مجموعه برگ) زمانی که هوا گرم باشد میتوان نهال های گواوا را در خارج از خانه در یک مکان با آفتاب کامل کاشت. دمای مناسب برای رشد درخت گواوا 23 تا 28 درجه سانتی گراد میباشد. PH مناسب برای رشد گواوا 5 تا 7 است. خاک را باید مرطوب نگه داشت، به خصوص در زمان گل دهی و تولید میوه. فاصله بین نهال ها را باید 1 تا 2 متر در نظر گرفت. در صورت تمایل میتوانید نهال ها را در گلدان های بزرگ 5 گالنی بکارید و آن را در یک مکان گرم و آفتابی قرار دهید.
برداشت میوه
درخت گواوا در طول سال ممکن است شکوفه بدهد، اما اولین شکوفه دهی در اوایل بهار انجام میشود. 90 روز بعد از تولید شکوفه ها، میوه های گواوا بالغ میشوند. زمانی که میوه ها رسیده میشوند رنگ آن ها تغییر میکند و نرم تر میشوند. برای این که میوه ها طعم بهتری داشته باشند اجازه دهید تا رسیده تر شوند.
میوه گواوا زمانی که سبز رنگ است برداشت میشود، میوه ها را میتوان در یک مکان سرد 2 تا 5 هفته ذخیره کرد. میوه هایی که رسیده تر هستند زودتر فاسد میشوند و اگر در دمای اتاق نگه داری شوند در عرض چند روز فاسد میشوند.
همه چیز درباره کاشت و نگهداری درخت شلیل
آفات
مگس میوه و شپشک ها میتوانند به درخت گواوا آسیب برسانند.
بیماری ها
بیماری ها شامل لکه های میوه، پوسیدگی موکوری، پوسیدگی قارچی، جلبک های انگلی، پوسیدگی ریشه و ساقه، لکه های برگی میباشند.
تکثیر:
این گیاه به ۴ روش تکثیر می یابد که عبارتند از:
- کشت با بذر: درواقع بهترین روش همین است در این روش، بذر در خزانه در بستر مناسب کشت می شود. از زمان کاشت تا زمان جوانه زنی، حدود ۶ هفته زمان لازم است. وقتی گیاه به اندازه مناسب رسید، بعد از رفع شدن خطر سرما، گیاه به زمین اصلی انتقال می یابد. بهتر است برای افزایش قدرت جوانه زنی، کمی بذرها در آب خیسانده شود.
- کشت با قلمه: این گیاه به ریشه دهی مقاوم است. برای انتخاب قلمه بهتر است از ساقه های نرم استفاده کرد و اگر از ساقه نیمه چوبی استفاده شد بهتر است قبل از کشت کمی در هورمون ریشه زایی قرار گیرد.
- خوابانیدن: برای این منظور از ساقه های یکساله استفاده می شود که ساقه کنار گیاه روی زمین خوابیده می شود و در محل اتصال آن به زمین، باید خراش دهی صورت گیرد سپس روی آن را خزه ریخته و پلاستیک می کشند حدود ۱ماه تا ۴۰ روز بعد این قسمت ریشه دار شده و میتوان آن را از گیاه مادر جدا کرد.
- پیوند زدن: برای این منظور، باید ساقه های مورد نظر برای پیوند، از قسمت انتهایی که سبز و چهارگوش هستند و جوانه در حال رشد دارند، استفاده شود.
آبیاری:
این گیاه تحمل به خشکی بالایی دارد ولی بهترین رشد آن وقتی صورت می گیرد که آبیاری منظم و متناوب انجام شود تا گلدهی و در نتیجه تولید میوه افزایش یابد. به طور کلی اگر خشکی و کمبود آب در دوران گلدهی رخ بدهد، باعث کاهش گلدهی و درنتیجه کاهش تولید میوه می شود و در دوران رشد میوه نیز باعث کوچک و چروک شدن میوه می شود.
خاک:
گواوا انواع خاکها و حتی خاکهای فقیر را تحمل می کند فقط به خاک شور حساس است. اما برای رسیدن به رشد ایده آل، بهتر از خاک غنی از مواد آلی باشد و زهکش خیلی خوبی داشته باشد تا ریشه دچار خفگی ناشی از غرقابی خاک نشود. اگر اسیدیته خاک بالاتر از ۷ برود، در عین حال که به رشد خود ادامه می دهد ولی علائم کمبود روی و آهن در آن دیده خواهد شد.
نور و دما:
این گیاه بومی مناطق گرمسیر است بنابراین به هوای گرم و نور کامل برای رشد نیاز دارد البته در روزهای خیلی گرم که نور هم شدید است حتما باید آبیاری منظم انجام شود تا گیاه به خشکی دچار نشود. گواوا دمای پایین را نمی تواند تحمل کند و به سرما حساس است.
خواص:
- در طب سنتی، از جوشانده برگ و پوست و ساقه برای درمان اسهال استفاده می شود.
- دم نوش برگ و پوست ساقه، برای قاعدگی به کار می رود و جوشانده برگ برای درمان معده مفید است.
- همچنین از جوشانده تهیه شده از برگ و ساقه برای درمان بیماری های پوستی استفاده می شود.
- جویدن برگ آن به دلیل داشتن مسکن، باعث از بین رفتن درد دندان می شود.
- میوه آن برای درمان دیابت، نرم کننده سینه و تقویت کننده است.
- میوه حاوی ویتامین B، ویتامینC ، کلسیم و فسفر بوده و بذر آن سرشار از آهن است.
- میوه گواوا فیبر بالایی دارد و برای درمان یبوست مفید است. همچنین فیبر آن باعث کاهش فشار خون و کلسترول بدن شده و در درمان بیماری های قلبی مفید است.
- آب میوه خام و نارس، در زمان سرماخوردگی باعث افزایش روند بهبودی و درمان سرفه می شود.
- این گیاه باعث تقویت سیستم گوارش و لخته شدن خون در زمان خون ریزی می شود.
- باعث جلوگیری از ابتلا به بیماریهای مرتبط با افزایش سن مانند آلزایمر، آب مروارید و آرتریت روماتوئید میشود.
پرورش گواوا در جهان
گیاه گواوا بومی منطقه آمریکای جنوبی و آمریکای مرکزی همچون پرو، برزیل و مکزیک میباشد اما امروزه کشت و پرورش آن در نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا از جمله کشورهای جنوب شرق آسیا (مالزی و اندونزی)، هاوایی، ایسلند، کوبا، هندوستان و ایران (در شمال و جنوب کشور از جمله هرمزگان و سیستان و بلوچستان) گسترش یافته است.
پرورش گواوا در ایران
همانطور که گفته شد، گواوا در نواحی شمالی و جنوبی ایران پرورش داده میشود. این میوه در شمال ایران با همان نام گواوا و در استان سیستان و بلوچستان با نام زیتون محلی شناخته میشود.
برداشت میوه گواوا هر سال به طور معمول اوایل اسفند ماه آغاز و به مدت حدود دو ماه (تا اواخر فروردین ماه) ادامه مییابد.
نگهداری از این گیاه به شرح زیر است:
خاک: خاک ماسه ای، لومی، مرطوب و خوب زهکشی شده.
این گیاه توانایی رشد در خاکهایی که غنی نیستند و خاکهای شور را نیز دارد.
نور: آفتاب کامل
دما: بین 21 تا 28 درجه مناسب است.
هوای سرد باعث از بین رفتن این گیاه میشود.
آبیاری: به طور متوسط صورت گیرد.
خواص:
چوب این درختچه ، بادوام ، محکم و سخت است و برای ساخت لوازم مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
پوست درخت، حاوی تانن است و برای برنزه شدن مورد استفاه قرار میگیرد.
عصاره پوست درخت و ریشه آن برای درمان اسهال مفید است.
عصاره برگ برای درمان سرماخوردگی مفید است.
تکثیر این گیاه به روش کاشت بذر میباشد.
بین 4 تا 6 هفته زمان نیاز است تا جوانه زنی صورت پذیرد .
بعد از گذشت فصل سرما میتوانید گیاه را به بیرون منتقل کنید.