پیاز ها تک لپه ای ، دو ساله و دارای مقاومت نسبی به سرما هستند و قوه نامیه خود را به مدت طولانی حفظ نمی کنند . برای جوانه زنی بر خلاف سایر تک لپه ای ها ، مثل : گندم ، مکانیزم خاصی دارند یعنی مثل دیگر تک لپه ای ها ریشه چه و ساقه چه تولید نمی شود . بلکه بذر که جوانه می زند قسمت هیپوکتیل (محور زیر لپه) رشد کرده و در ابتدا ریشه چه رشد می کند. ولی ساقه چه بصورت گیره ای بالا می آید. که به گیاه امکان می دهد از عمق خاک بیرون بیاید. این گیره دارای دو بازو می باشد.

انجیراستور: به همین علت است که بذر پیاز ها را می توان عمیق کاشت زیرا این گیره خاک را می شکافت و بالا می آید. پیاز را بومی آسیا می دانند. این سبزی تولید سوخ (غده) می کند که معمولا دو ساله یا چند ساله است. ولی در سبزیکاری آنرا به عنوان سبزی یکساله کشت می کنند.

روی سطح فوقانی فلسهای ضخیم سفید و یا قرمز رنگ رشد می کنند که کلروفیل خود را از دست داده و به مخزن مواد غذایی تبدیل شده اند.بعضی از گونه های پیاز به جای بذر تولید پیازهای کوچکی در انتهای گیاه می کنندو این پیاز چه خود وسیله ای برای تکثیر است.

 

همه چیز درباره کشت گل سنبل

 

دما :

پیاز یک محصول فصل خنک است به دمای ۱۳ الی ۲۴ درجه سانتیگراد سازگار بوده و یخبندان را تحمل نمی کند . برای عملکرد بالا به دماهای خنک در طول مراحل اولیه رشد و قبل از آغاز پیازدهی نیاز دارد. دمای بهینه برای رشد گیاهچه ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتیگراد است. میزان رشد در دماهای بالاتر از ۲۷ درجه سانتیگراد شروع به افت می کند.

خاک مورد نیاز :

پیاز را در هر نوع خاکی می توان کشت نمود ، ولی بیشتر طالب زمینهای سبک و قوی است. بنابراین خاکهای شنی لومی مناسبترین خاکها برای پرورش پیاز است و خاکهای رسی معمولا برای پرورش پیاز مناسب نیستند.مناسبترین PH برای کشت پیاز ۵٫۵ الی ۵٫۶ است.

 

همه چیز درباره کشت گل لاله

 

کود دهی :
 

کودهای حاوی نیتروژن و فسفر معمولا مورد نیازند، از بکار بدن کودهای تجاری با مقادیر بالای یون آمونیوم باید خوداری نمود زیرا آمونیاک برای گیاه سمی است. برای کوددهی ۲۵ الی ۳۰ تن در هکتار کود دامی مصرف می شود. علاوه بر کود دامی از کودهای شیمیایی حدود ۶۰ الی ۹۰ کیلوگر در هکتار ازتو پتاس و ۱۲۰ الی ۱۸۰ کیلوگرم در هکتار اسید فسفریک استفاده می شود . کمبود فسفر و پتاس روی رشد و نمو پیاز موثر است.

 

همه چیز درباره کاشت و نگهداری گل نرگس

 

رطوبت :

ریشه های فیبری و سطحی پیاز فقط در ۳۰ سانتیمتری سطح خاک پراکنده می شوند، در مناطق معتدل برای رسیدن محصول پیاز ۳۸۰ الی ۷۶۰ میلیمتر آب نیاز است . رطوبت خاک برای رشد ریشه های نابجای جدید مهم است . اگر ریش نابجا تازه تشکیل شده در حال رشد باشند باید رطویت خاک به طور دوره ای به قاعده پیاز برسد ریشه ها در خاک خشک رشد نمی کنند.

روش کاشت :

پیاز را معمولا روی پشته هایی به فاصله ۳۵ الی ۴۵ سانتیمتر برای کشت یک ردیفه می کارند و برای کشت دو ردیفه ، عرض را دو برابر در نظر می گیرند . مقدار بذر برای تولید پیاز حدود ۲٫۲ الی ۳٫۴ کیلوگرم درهکتار است. برای خزانه کاری یا تهیه نشاء مقدار بذر حدودا ۶ برابر مقدار فوق است. عمق بذر کاری حدود۶ الی ۱۲ میلیمتر بوده و خاک تا زمان سبز شدن بذور باید مرطوب نگه داشته شود. برای تولید پیاز فواصل بین بوته ها ۷ الی ۱۰ سانتیمتر است.

کاشت بذر در محل اصلی :

این روش در مناطقی استفاده می شودکه از علف کش استفاده می گردد. رشد علفهای هرز در طول زمستان باعث می شود که کاشت بصورت مکانیزه صورت نگیرد در این روش حدود ۲ تا ۵ کیلوگرم بذر در هکتار لازم است.

کاشت بذر در خزانه و انتقال نشاء به زمین اصلی :

انتقال نشاء همزمان با دومین مرحله رشد ریشه انجام می شود.

کاشت در سطوح وسیع :

بذر پیاز را می توان در خزانه یا مستقیما در زمین اصلی کشت نمود. کاشت بذر در خزانه در بهمن ماه انجام می گیرد و در اواخر اسفند ماه به زمین اصلی منتقل می گردد. کاشت بذر در محل اصلی به دو صورت خطی و نشتی انجام می گیرد. ولی طریقه خطی بهترین روش کاشت پیاز است که در این روش فواصل بین خطوط یا ردیفها را ۲۵ الی ۳۰ سانتیمتر و فواصل بین بوته ها را ۵ الی ۱۰ سانتیمتر بسته به رقم در نظر می گیرند. هر اندازه این فواصل کمتر در نظر گرفته شوند پیازهای ریزتری تولید می شود . بنابراین برای بدست آوردن پیاز درشت بایستی فواصل بین خطوط و بوته ها در حدود اعداد ذکر شده تنظیم نمود. برای تلید غده پیاز ۲٫۵ الی ۴٫۵ کیلوگرم در هکتار بذر لازم است و برای تولید بذر پیاز ۷ الی ۱۰ کیلوگرم در هکتار بذر مورد نیاز می باشد.

انواع پیاز

انواع پیاز از جمله پیاز بهاره، پیاز ترشی و موسیر که می‌توان آن‌ها را از نهال پیاز، بذر و یا از هر دو آن‌ها پرورش داد.

نهال پیاز

نهال پیاز، پیاز کوچک و نارسی است که در بهار و آخر تابستان کاشته می‌شود. نهال‌ها بزرگ شده و هر کدام یک پیاز کامل می‌شوند و آماده برداشت خواهند بود. تا جایی که ممکن است نهال‌هایی را انتخاب کنید که گیاهک آن‌ها از بین نرفته و احتمال بیشتری دارد که به بار بنشینند. عموماً پرورش پیاز از نهال، از پرورش آن از مرحله بذر راحت‌تر و مطمئن‌تر است. همچنین پرورش پیاز‌هایی که از طریق نهال در محیط خنک و مرطوب رشد می‌کنند، راحت‌تر و مطمئن‌تر است. علاوه بر این پیازهایی که از طریق نهال عمل می‌آیند، بزرگ‌تر از پیاز هایی‌اند که از طریق بذر عمل می‌آیند. اما پیاز‌هایی که از بذر عمل می‌آیند، تنوع بیشتری نسبت به پیاز‌هایی که از نهال رشد کرده‌اند، دارند.

پرورش پیاز از طریق بذر

سایت انجیراستور: در نیمه دوم دی و بهمن ماه و در دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد (۵۰ تا ۵۹ درجه فار‌‌نهایت)، بذر پیاز را در ظرفی بکارید. هر ۵ یا ۶ تا بذر را در یک ظرف با کود مرطوب بکارید. پیاز‌ها بعد از جوانه زدن، پیاز‌های دیگر را کنار زده و رد می‌کنند. بذر‌ها را با لایه‌ای از ورمیکولیت بپوشانید و برچسبی از نام و تاریخ کاشت بر روی آن بزنید.

کاشت

برای پرورش محصول مناسبی از پیاز و سیر به یک مکان زهکشی شده و آفتاب‌گیر نیاز است. امکان پرورش پیـاز خوب، در خاک سنگین نیز وجود دارد، اما زهکشی باید قبل از ریختن شن و مواد آلی انجام شود و حبه‌های سیر در شیارهایی با ارتفاع ۱۰ سانتی متر کاشته شوند تا به این ترتیب باعث کم شدن رطوبت خاک شوید.

پیـاز و سیر هر دو به خاک حاصلخیز نیاز دارند، اما به نیتروژن زیاد احتیاج ندارند؛ بنابراین نباید در خاکی کاشته شوند که به تازگی کود داده شده است. پس چند ماه قبل از کاشت، خاک را بیل زده و کود دهید. اگر خاک اسید دارد، بهتر است به خاک آهک بزنید تا به PH خاک طبیعی برسد و حتی کمی قلیائی شود.

برای تامین سیر و پیـاز یک سالِ خود می‌توانید آن‌ها را یک بار در بهار کاشته، در اواسط تابستان برداشت کنید و دوباره در اواخر تابستان یا پائیز بکارید تا در اواخر بهار آماده برداشت باشند. اما توصیه نمی‌شود که کاشت دوم آن در خاک خیس و سنگین انجام گیرد. پیاز‌ها باید در طولانی‌ترین زمان عمل بیایند تا به طور کامل رشد کنند.

نکاتی در خصوص پرورش پیازها

انواع پیـاز را باید مرتباً وجین کنید زیرا نحوه قرار گرفتن برگ‌های پیاز به گونه‌ای است که تحمل علف‌های هرز را ندارد و اگر برای مدت طولانی وجین نشود، این علف‌ها خیلی زود محصول را فرا می‌گیرند و به پیـاز آسیب می‌رسانند. گل دهی یکی از مشکلات رایج در پرورش پیاز است، بخصوص اگر در دوره سرد و یا در محیط گرم و خشک باشد. انتخاب بذرهای فرآوری شده با حرارت (Heat treated) یا گونه‌های دیر رس، احتمال بروز این مشکل را کاهش می‌دهد.

برداشت و انبار کردن پیاز

به محض اینکه برگ‌ها شروع به زرد و خشک شدن کردند، پیـاز و سیر آماده برداشت است. برای هر چه سریع‌تر انجام دادن برداشت، برگ‌ها را خم نکنید. به مدت چند هفته پیاز‌ها را همراه با برگ در یک محیط گرم و خشک، پهن کنید تا خشک شوند. اگر گردن پـیاز‌ها بزرگ باشد، باید سریع‌تر از این روش استفاده کنید؛ زیرا نمی‌توان آن‌ها را به خوبی در انبار نگه داری کرد و گردن پیـاز مستعد فاسد شدن است. قبل از اینکه محصول را در مکان خشک، خنک و تاریک، انبار کنید از خشک شدن کامل برگ‌ها اطمینان حاصل کنید. برای این کار می‌توانید آن‌ها را در یک تور یا یک چیز بافته شده، آویزان کرده یا به دقت به صورت طبقه طبقه در جعبه بسته بندی کنید. مدت زمان انبار کردن آن‌ها به موجودات ذره بینی خاک بستگی دارد، اما معمولا بین ۳ تا ۶ ماه است.

آفت ها و بیماری ها

پـیاز مستعد انواع قارچ‌ها است که باعث بیماری آن می‌شوند. به همین دلیل تغییر دادن محل پیاز‌ها در طول سال سودمند است. بهتر است برای جلوگیری از انواع بیماری‌های ویروسی که در سیر نیز شایع می‌باشد، بذرهای تازه را از محلی قابل اعتماد بخرید.

  • فاسد شدن گردن پیاز: رشد قارچ‌های پرز دار خاکستری درگردن پیاز باعث نرم شدن بافت پیاز می‌شود. قسمت‌های آلوده شفاف شده و ممکن است شروع به خشک شدن کنند. برای جلوگیری از این مشکل سعی کنید بذر‌ها را از محل معتبر تهیه کنید و برای کاشت از یک مکان بیشتر از دو بار در سال استفاده نکنید. پیازهای قرمز و زرد کمتر از پیازهای سفید در معرض اینگونه آفات هستند.
  • فاسد شدن پیاز سفید: انبوهی از قارچ‌های سفید و پرز دار در قسمت ریشه و ته پیاز رشد می‌کنند. اگر چنین چیزی را مشاهده کردید، فوراً پیازهای آلوده را بیرون آورده، بسوزانید و حداقل تا ۸ سال در آن مکان پیاز پرورش ندهید. هیچ گونه کنترل شیمیایی و یا گونه‌های مقاوم در برابر این آفت وجود ندارد.
  • حشرات آفت‌زا در پرورش پیاز: پیاز‌ها به خصوص مستعد حمله حشره لارو هستند. موسیر، تره فرنگی و سیر نیز در معرض حملهٔ این حشرات می‌باشند. لارو ریشه پیاز را خورده، در آخر تابستان پیاز را سوراخ کرده و به داخل آن نفوذ می‌کند. پرورش پـیاز از بذر، این مشکل را کاهش داده و کاشتن هویج بین آن‌ها نیز بوی آن را از بین می‌برد. اگر شاهد هجوم این حشره به پیاز بودید، سریعاً پیاز را بیرون آورده تا لارو به خاک نفوذ نکند و تبدیل به شفیره نشود.
  • آفت تریپس پیاز: خال‌های ریز سفید رنگ در برگ‌ها نشان دهنده آفت در پیاز یا تره فرنگی است. این حشرات، کوچک و به رنگ زرد و سیاه و به طول ۲ میلی‌متر می‌باشند و به ویژه در هوای گرم و خشک مشکل ساز هستند. آسیب ناشی از آن‌ها باعث ریز شدن محصول می‌شود.

پـیاز با نام علمیAllium cepa  یکی از مهمترین سبزی های خانواده پـیاز سانان است که سطح وسیعی از مزارع دنیا را به خود اختصاص داده است (3). این گیاه بومی آسیا می باشد. در اکثر نقاط ایران نیز کم و بیش کاشته می شود ولی مناطق مهم اصلی کشت پیاز در ایران، آذربایجان شرقی، اصفهان، استان مرکزی، فارس، خراسان، زنجان و جیرفت است (2). پیاز را به طور کلی به دو گروه پیاز یا سوخ خشک و پیاز سبز تقسیم بندی می کنند. پیازهای سوخ دهنده یا خشک را معمولاً بر اساس طول روز ( روز کوتاه ، روز متوسط ، روز بلند ، و روز بلند طولانی ) ، نوع مصرف ( سوخ تازه ، سوخ خشک شده وسوخ انباری ) ، رنگ ( سفید ، زرد ، قهوه ای ، قرمز و ارغوانی ) و شکل ( کروی ، پهن و مخروطی ) تقسیم بندی می کنند . پیاز خشک به دلیل وجود اشکال و رنگ های مختلف امکان بازاریابی و فروش سریعی را به کشاورزان می دهد. پیـاز سبز که در ایران به اشتباه به عنوان پیازچه شناخته می شود در اصل همان پیـازهای معمولی هستند که هنوز سوخ آنها بزرگ نشده و برگ های آن هنوز سبز است. انواع روز کوتاه دارای طعم بسیار ملایم ، گوشت نرم و قابلیت انبار داری کم هستند. انواع روز متوسط نیز دارای گوشت نرم و مصارف تازه خوری هستند. (3).

 

شرایط آب و هوائی:

این گیاه سبزی فصل خنک است و بهترین رشد و نمو را در درجه حرارت25-12 درجه سانتی گراد دارد (1). واریته های مختلف پیـاز نسبت به طول روز و دما عکس العمل های متفاوتی نشان می دهند. اغلب واریته های در دمای کم تولید ساقه گل دهنده می کنند بنا براین برای بذر گیری به دمای پایین احتیاج هست. با بذر پاشی در بهار ابتدا ریشه و برگ تولید می شود. تولید پیاز سپس تحت شرایط روزهای بلند و دمای بالا تشکیل و یا افزایش می یابد (2). انواع روز متوسط در مناطقی با آب و هوای ملایم ( عرض جغرافیایی 38-32 درجه ) پرورش می یابند . پیازهای روز بلند در عرض های جغرافیایی بالاتر از 38 درجه پرورش می یابند(3).

سایت انجیراستور: پـیاز ها دارای دوره استراحت بوده که در ارقام مختلف، متفاوت می باشد و از چند روز تا چند ماه طول می کشد. مقاومت زیاد پـیاز برای دوره استراحت دمای 28 درجه سانتی گراد و مقاومت کم آن 15-9 درجه سانتی گراد و در شرایط مرطوب می باشد. پیـاز احتایج زیادی به نور دارد. بنابراین روزهای آفتابی در رشد و نمو گیاه مؤثر است. بهار گرم همراه با آب کافی برای کشت پیـاز مناسب است. پـیاز به شوری خاک حساس است (2).

خاک و کود :

پیـاز نیازمند خاک نیمه سنگین،حاصلخیز با زهکش مناسب و فاقد سله است (2و3). خاک های شنی لومی بهترین خاک برای نفوذ ریشه و توسعه غده هستند اما چنانچه خیلی سبک باشند باید با کود دامی و شیمیایی آنها را تقویت نمود و هوموس انها را بالا برد (1). در خاک هایی با دمای ملایم و نسبتاً گرم به خوبی رشد می کند. پیاز نسبت به اسیدی بودن خاک بسیار حساس است (2) و اسیدیته مناسب برای پیاز 8/6-6 می باشد. این گیاه نیازمند تأمین مداوم مواد غذایی است (3). از آنجا که پیاز دارای ریشه سطحی است، مواد غذایی مورد نیاز گیاه مثل ازت، فسفر و پتاس باید در محوطه دسترس ریشه ها قرار گیرد. پیاز ها در مقابل کمبود عناصر نیز واکنش نشان می دهد و این کمبود در انبار داری آنها نیز بسیار مؤثر خواهد بود. زمینی که کشت گیاه در آن صورت می گیرد، باید مسطح باشد. برای کشت پاز به شخم خیلی عمیق احتیاج نیست.استفاده از کود های دامی پوسیده (20 تا 30 تن در هکتار) در افزایش عملکرد و تولید محصول با کیفیت خوب مؤثر است (2). بهتر است عملیات کود دهی قبل از کاشت گیاه و بر اساس نتایج آزمایش خاک انجام گیرد. بر اساس عملکرد 40 تن در هکتار، گیاهان حدود 145 کیلو گرم نیتروژن، 25 کیلوگرم فسفر و 155 کیلوگرم پتاسیم از زمین می کشند (3). ولی به طور متوسط حدود 100 کیلو ازت (در دو نوبت)، 80 کیلوگرم فسفر و 200 کیلوگرم پتاس در هکتار توصیه می گردد. برای خاک های شور استفاده از کود های پتاسه سولفاته توصیه می شود (2). اسیدیته خاک بر میزان فراهمی عناصری مانند گوگرد و بر تاثیرگذار است . مقدار گوگرد موجود در خاک بر تندی پیاز موثر است ، البته گوگرد به طور کلی برای تولید پیاز ( حتی انواع شیرین ) مورد نیاز است (3).

کاشت :

پـیاز را می توان به سه روش کاشت مستقیم بذر ، کاشت خرده پیاز و استفاده از نشاء تکثیر نمود. بسیاری از مزارع تجاری از طریق کاشت مستقیم بذر تولید می شوند و از خرده پیاز و نشاء معمولاً هنگامی استفاده می شود که محدودیت زمانی وجود دارد . البته کاشت مستقیم بذر به دلیل کوچکی بذر ها و نیاز حیاتی آنها به تامین رطوبت کافی طی جوانه زنی ممکن است نیاز به مراقبت های بیشتری داشته باشد . با استفاده از نشاء و خرده پیاز می توان کنترل بیشتری در ایجاد فاصله مناسب کاشت ، تولید پیازهایی با اندازه یکنواخت تر و کاهش بدشکلی های فیزیولوژیکی داشت (3).

تاریــــخـــچــه پــیاز:

پیاز نبات یک مشیمه ئی بوده و مربوط به (Alliaceae) وبعضی از متخصصین این نبات را مربوط  فامیل (Liliaceae) معرفی کرده اند وجنس آن Allium بوده و درحدود  300 نوع یاگونه میباشد.

پیاز با نام علمی ( Allium cepa) گیاهی از سرد سیر درزیر تیره پیازیان از تیره نرگسیان است.

پیاز از قدیمی‌ترین سبزیهای خوراکی در دنیا وافغانستان است که خاستگاه آن درافغانستان ذکر کرده‌اند. این محصول سه هزار سال قبل از میلادمسیح در مصر کشت می‌شده‌است و بر اساس برخی اسناد کارگرانی که در ساختن اهرام مصر فعالیت می‌کرده‌اند از پیاز به عنوان غذای اصلی استفاده می‌کردند. پیاز گیاهی است دو ساله با رشد بوته‌ای ضعیف، برگهای استوانه‌ای شکل توخالی که در سال اول با توجه به طول روز مورد نیاز خود تشکیل سوخ یا پیاز (Bulb) داده و در سال دوم با کشت سوخها و پس از ظهور ساقه  های) گل دهنده) و چترها تولید بذر می‌نماید. مهم‌ترین فاکتورهای محیطی مؤثر در تشکیل سوخ درجه حرارت و طول روز است و بر این اساس رقمهای پیاز به سه گروه شامل ارقام روز بلند، روز متوسط و روز کوتاه تقسیم بندی می‌شوند. اهمیت این موضوع در تعیین زمان مناسب کاشت است به طور مثال برای کاشت ارقام روز بلند مانند پیازقرمز به طور معمول درماه حمل اقدام به کاشت می‌شود.

در اهرام مصر پیاز کشف گردیده و در نوشته های یونانیان و رومیها مطالبی در مورد پیاز به چشم میخورد.

 همچنین در کتاب مسیحیان از آن نام برده شده  و در قرآن کریم نیز بنام ( بصل ) از آن صحبت به میان آمده است.

اهمیت و ارزش غذائی پیاز

پیاز یک نبا ت غوزه ئی است و سبزی پیاز در غذای روزمره شامل بوده، امروز غذای نخواهد بود که درآن از سبزی ها ی تازه بخصوص پیاز استفاده نشود. موجودیت پیاز از لحاظ مزه و هم مواد  پرتینی، قندی و ویتامین ها ارزش غذائی زیاد را دارا بوده و موجودیت آنها در خوراکه یومیه حتمی میباشد.

وظیفه مهم را که پیاز دارد عبارت از: لذیذ نمودن غذا ، به علت داشتن ویتامین C از رقیق شدن خون جلوگیری مینماید، به علت داشتن کلسیم زیاد در تحکیم استخوان بندی کمک کرده و از امراض نرمی استخوان جلوگیری می نماید، به علت داشتن فاسفورس انجام فعالیت های فکری را آسان میسازد و

اشخاصیکه دچار بی خوابی هستند اگر شب با غذای خود پیاز بخورند برای شان مفید است.

   پیاز سرشار از ویتامنهای C,B  ودارای آهن ،کلسیم ،فسفورس ،پتا شیم ،سودیم ،گوگرد،مواد معدنی وقند است که مستقیما جذب بدن می شود وهمچینان پیاز را بخاطر که اشتهاور آور است همراه غذای خود می خوریم.

   آب هوای افغا نستان در این سبزی بسیار خوب منا سب  است  از این لحاظ  در افغا نستان  برای دها قین  یک نبات ارزشمند  به حساب می آید .

همه چیز درباره کشت گیاه زعفران

خصوصیات بوتانیکی پیاز:

پیاز یک نبات دوساله بوده ودرسال اول از تخم آن کلچه پیاز قابل عرضه بد ست می آید ،تخم آن درحرارت یک اندازه بلند تر از صفر درجه سانتی گراد ،به جوانه زدن آغازمی نماید . این نبات به مقا بل حرارت پائین تر از صفر درجه سانتی گراد ،در جریان مدت دوامدار مقاومت کرده میتواند .

   حرارت 15 الی 20 درجه سانتی گراد برای نمو و انکشاف نبات پیاز بهتر تثبیت گرد یده است. پیاز درسن جوانی به رطوبت خاک ورطوبت نسبتی هوا ضروت زیاد دارد. ولی در مدت پخته شدن برای پیاز تقلیل رطویت خاک وهوا لازم است . بدون مراعت کردن رطوبت نسبتی هوا به مرض پوسیده گی قسمت فوقانی کلچه پیاز میگردد . سیستم ریشه های پیاز دارای سطح جذب کننده کمتر میباشد .

   گل پیاز معمولا دو جنسی (Hermaphrodite (  است یعنی دریک گل هم دانه گرده فعال(گامت نر) وهم تخمچه(گامت ماده) موجود است والقاح بو سیله حشرات انجام میگیرد . ولی دربعضی از انواع پیاز هامشا هده میشود که در اصطلاح علمی ((مال ستریلMale sterile )) نام دارد  یعنی دانه گرده این انواع قادر به فعالیت جنسی یعنی تولید لوله گرده والقاح تخمچه  نیستند بنابراین از نظرگامت نر عقیم میباشند وبا ین جهت ما انهارا (نرعقیم) نامیده ایم .

   پیاز به وا سط فاسفورس که دارد انجام کارهای فکری را آسان می سازد ، به همین جهت مصرف آن به متفکرین وکسانی که کار های فکری دارند توصیه شده است . درمورد ضعف  وفر سودگی جسمی وعصبی ،پیاز دارای عمل نیرو بخش تقریبا فوری وآنی است ،هضم مواد نشا یسته ای را مخصو صا آسان ساخته وشخص را حا ضر برای خواب می کند .

   اشخاص که دو چار بی خوابی هستند اگر شبها با غذای خود پیاز بخورند حالشان بهتر می شود و خواب زود تر به سراغ آنها خواهد آمد.

     پیازبرای بچه های که دیر رشد می کند ،همچینن برای پیرمردانی که ضعیف شده اند ؛ تقویت خواهندکرد، غذای مقوی ونیر و بخشی است . اگر چند برش پیاز خام را در ابتدای غذا با سالاد بخور یم اشتهای مارا تحریک خواهد کرد . پیاز به واسط گوگرد ی  که دارد برا ی خون عامل ضد عفونی است ،گوگرد پیاز وقتی وارد خون شود و به ورید ها واردشود با عفونتهای مجاری تنفسی  مثل نفس تنگی ،ورم گلو ،برنشیب ،وغیره مبارزه می کند پیاز به واسط مواد معدنی که دارد ضداسکوربوت است (نام مرضی است که دراثر کمبود ویتامین  سی دربدن بوجود می آید ) وامراضی که مربوط به سیستم  لنفاوی است  مثل  ورم غده ها ،آبسه های شدید جوشهای زیر پوست وغیره  رابهبود می بخشد.

سایت انجیراستور: پیاز سرشار از سلیس است واین ماده به مقدار خیلی زیاد در بدن مو جود است برای تشکیل ونگهداری استخوانها وشرائین کاملا لازم است ،پیازادرار اور قوی است ودر بیماری های که بویژه احتیاج به ادرار زیاد هست مثل حبس البول سنگ گرده ومثانه ،  ورم ساق پاها ورم مثانه رمانتیزم مفصلی وغیره مصرف ان مفید است .

    نباتات از نعمت الهی می با شند واگر مریض به موقع تشخیص داده شود وهم چینین در تهیه ان دوا خوب موازبت فنی وطبی رعایت گردد به تو کل خداوند  (ج) اثر شفابخش خواهد داشت .

اکنون چند نکته یاد آوری می گردد :

1 – پیاز یگ دوا خانگی است از عصاره ان  آبی این نبات به همرای عسل شربتی تهیه می شود که مصر ف یک قاشق غذا خوری روزانه سه نوبت در اشخاص معمولی جهت جلو گیری سرما خورده گی،  نفس تنگی ، عضلات به کار می رود .

2- پیاز  خام اسید معده را زیاد می نماید و باعث تشدید  فعالیت دستگاه گورش می شود بدین جهت برای اشخاص که غذایشان دیر هضم می شود مفید است . مصرف دوامدار پیاز در حالی که تر شحات دستگاه هاضمه را تنظیم می نماید اشتهارا زیاد نمود ه ونفح شکم را بر طرف می نماید .

3 – مصرف پیاز پخته باعث تقویه مجاز می شود ، خوردن پیاز همرای غذا ها ی چرب مانندی آبگوشت وغذاهای چرب دیگر و بطوری خاص در مسافرتها وبا مهمانیها باعث هضم مواد چربی وهمچنین جهت برطرف نمودن ناراحتی های حاصله از اشامیدن آب های مختلیف پشگیری از زیانهای هوای مناطق مختلیف مفید میباشد .

4- بوئیدن  آب پیاز بطوری خاص در مو قع پوست کردن انواع پیاز جهت به هوش آمدن مریض که در حالت بهوشی میباشد  وهمچنین مانع استفر اغ شده  وبرای رفع مشکلات مریض مفید است . جوشاندن پیاز برای جلوگیری از احساس گرمای شدید بسیار مناسب است .

5 – اگر مصرف پیاز همراه با چربی حیوانی پخته باشد برای رفع بیوست ونفع رودها مفید است . برای این منظور ممکن است پیاز  را به ملایمت بپزند ودر اثنای پختن تدیجا به ان مسکه اضافه نما یند و سپس مورد استفاده قرار دهند .

        پیاز پخته بهر صورت که باشد برای رفع ناراحتی های عصبی نیز مفید است و همچنین برای شفای مریض خود شدن شراین به اثر پیری در افراد سالخوده پدیدار می شود موثر است .

6 – پیاز خام دافع سنگ گرد ه است . در مریض زردی سودمند است . مصرف زیاد ان خواب آور است بنا براین در مصر ف زیاد بایستی کاملا توجه نموده همچنین لعاب دهان را افزایش می دهد .

      آماده ساختن زمین:

آماده کردن زمین باید به دقت ومراقبت فراوان انجام گیرد زیرا به طوری که قابل تذکر است به این نکته که ریشه بته پیاز کوتاه وسطحی بوده وقدرت تولید ریشه فرعی  دراین نبات بسیار کم است. علاوه بر این زمین نرم وعاری از کلوخ وسنگریزه باشد که کود دادن وپلوان کشی به آسانی انجام شود برای این منظور دراخیر سال ، قبل از کشت پیش از هموار کردن کود حیوانی ویا بعد از آن زمین را قلبه عمیق میکنند وبعداًدو یا چند مرتبه  قلبه کرده و کود را  با خاک کاملاً مخلوط کرده وتمامی کلوخها را نرم میکنند.وزمین را هموار کاری نرم نموده آماده کشت میسازند.برای فصل بعد، یا اینکه تما م اسن فعالیت اه را درهمین سال انحام اده پس از این که زمین به این ترتیب آماده وحاضر شد آنرا برای مدت چند روز میگذارند.بخاطر که رطوبت زمین اجازه ورود به مزرعه را میدهد.وبعد دوباره سطح زمین را یک مرتبه قلبه وماله نموده تا زمین را خوب نرم مینمائیم. درافغانستان به طریق کردهای خورد ترتیب داده شده و پلوان بندی نموده وخوب توسط بیل وکدام سامان آلات دیگر میکوبد.وپیش از آن اقدام به کشت آن میکند. درافغانستان کاملاً تخم پاش دادن توسط دست انجام میشود.دربعضی ممالک توسط ماشین های تخم پاش انجام خواهد شد.

اگر کشت توسط دست یا وسائیل صورت می گیرد کوشش شود که تخم بالای خاک زیاد نماند،از گرمی وسردی هوا وهمچنان از خسارات حشرات درامان باشد. این کار درافغانستان مروج است ودر دیگر ممالک پیشرفته تمام کار های آن توسط ماشین های مخصوص انجام میشود.

 

طریقه کشت پیاز

قبل از آنکه به کشت پیاز اقدام شود باید زمین به عمق 13- 18 سانتی متر قلبه شده و هموار گردد و بعداً کرد بندی گردد.

کشت پیاز به دو طریق صورت میگیرد یکی توسط تخم و دیگر توسط  انتقال نهالی .

توسط تخم:  اگر بذر پیاز برای ناوقت رسیدن به مارکیت به قسم تخم پاش در مزرعه صورت میگیرد که در اوایل بهار و اواخر تیرماه به عمق 3-2 سانتی متر کشت میگردد. فاصله بین قطارها 40-30 سانتی متر میباشد و فاصله بین نبات درحدود 10 سانتی متر تخمین گردیده است و تقریباً یک کیلو گرام تخم در یک جریب زمین تخمین گردیده.

توسط نهالی : در این طریقه نهالی از قوریه گرفته میشود و در یک جای  دیگردر اوایل بهار به عمق 3.8 سانتی متر به فاصله 15-10 سانتی متر غرس میگردد و ناگفته نباید گذاشت نهالی باید توسط دست غرس گردد.تخم پیاز تقریباً یک هرم مثلث القاعده نامرتب و رنگ آن سیاه میباشد.وزن 1000 دانه 2.7- 4 گرام وهمچنان یک کیلوگرام تخم پیاز  تقریباً 200 هزار دانه موجود است. تخم پیاز دربهترین شرایط برای نگهدارای قوه نمویی خوب خود را  برای مدت 2- 3 سال بطور معمولی حفظ میکند ولی بهتر است که دهاقین ما از تخم یک ساله استفاده نمایند.

  مدت زمانیکه از موقع کاشت الی بر داشت محصول پیاز به طول می انجامد قرار ذیل است:

1-     از موقع زرع تا سبز شدن آن 10-30 روز

2-     از موقع زرع تا تشکیل ورسیدن پیاز 130- 150 روز

3-     از موقع زرع تا جمع اوری محصول از مزرعه 150 – 200 روز

4-      از موقع زرع تا جمعاری برای زرع بعدی 510- 550 روز.

استعمال کود

استفاده از انواع مختلف کود در بالا بردن اندازه محصول نقش عمده را دارد، گذشته از این تغذیه غده

پیـازدر سال اول روی کیفیت بذر در سال دوم اثر می گذارد .

توصیه میگردد که کود های حیوانی در کشتهای  قبلی استفاده شود چون پیاز به کود حیوانی زیاد

ضرورت دارد و میتوان گفت نسبت به سایر سبزیجات مصرف کود حیوانی در نبات پیـاز دو برابر

میباشد.

استفاده از کود های حیوانی  تازه  که دارای بذر علفهای هرزه میباشد برای مزرعه  پیاز زیان آور

بوده چون پیـاز در اوایل رشد بسیار ضعیف بوده و به کندی  رشد و نمو میکند ، لذا علفهای هرزه به

آسانی برآن غلبه میکند.

استعمال کود های کیمیاوی  در بلند بردن حاصلات رول عمده و مهم را داراست که مقدار کود در فی جریب قرار ذیل توضیح میگردد:

یـــــــوریا Urea

دای امونیم فاسفیتDAP

پتاشیم سلفیت SOP

کود عضوی

40کیلوبر جریب

30 کیلوبر جریب

20 کیلوبر جریب

6-7 موتر بر جریب

خیشاوه یا پوجی

 سایت انجیراستور: ازینکه نبات پیاز درمرحله اول رشد بسیار ضعیف هستند اگر خیشاوه نشود امکان ازبین رفتن پیاز زیاد است.

درمرحله که جوانه های پیاز به اندازه 5 سانتی ویا بشترآن می رسد خیشاوه ضروری میباشد وخیشاوه را میتوان باوسائل خیشاوه کن ویا بادست انجام داد.اگر کشت قطاری باشد خیشاوه اسان واگر کشت پاشکی باشد خیشاوه کردن مشکل تر است.

فوائید خیشاوه :

y      نور کافی به نبات اصلی یعنی پیاز میرسد.

y      ازمصرف مواد غذائی توسط نبات هزره جلوگری میگردد.

y      مواد غذائی به نبات اصلی می رسد

y      جریان بین نباتات زیاد شده ویک تعداد امراض جلوگری می کردد.

آبــــــیاری

طوریکه سیستم ریشه پیاز سطحی بوده فلهذا به یک مقدار آب کافی ضرورت دارد. پیاز در یک فصل نموی به 5 الی 10 مرتبه آبیاری ضرورت داردکه این تعداد آبیاری نظربه نوعیت خاک وآب وهوای منطقه متفاوت است

پیاز در مراحل اول نموئی یکتعداد از ریشه های باریک را تشکیل داده که مستقیماً بزمین فرو میرود و

بعداً یکتعداد از ریشه های سطحی بشکل جانبی  نمو میکند.چون ریشه ها در خاکهای که رطوبت کم باشد خوب نمو نمی کند فلهذا مقدار رطوبت کافی در سطح خاک ضرور میباشد.

وقتیکه برگ  پیازبه رنگ زرد در آمد آبیاری متوقف گردد چون باعث گندیدن غدۀ پیاز می گردد.

1.امراض پیاز

1-1       مزض گندگی گردن پیازNeck rot of onion ) ) 

  این مرض از جمله امراض تباه  کن غده پیاز به شمار می رود.این مرض اکثراًبالای ساقه زیرزمینی بعداًاز جمع اوری دیده میشود.علایم اولی آن عبارت است از نرم شدن انساج پیاز درحصه آخر ساقه عموماً این علایم بشکل سوخته وابدار تظاهر می کند بواسطه این علایم نبات سالم را از مریض فرق کرده میتوانیم. 

عامل مرض

  سایت انجیراستور: عامل این قارچ یا فنگس میباشد که بنامBotrysallii  بوتریس الی یاد می شود وقتیکه پیاز به مرض مصاب می شود عامل مرض مذکور به زودی به حصص پایانی پیاز حرکت کرده شیوع مرض ازیک ریشه به ریشه دیگر صورت می گیرد.اگر مقطع عرضی پیاز را بگریم ان عموماً ابدار میباشد ویا پایان تر از انساج ابدار انساج چملک برنگ خاکستری دیده می شود انساج مذکور د رابتدا گندگی ابدار بنظرمیخورد که این عمل از یک طرف باعث کمی حاصل واز طرف دیگر ارزش انرا کم میسازد.

  وقتکیه مرض به ظهور می رسد، نموی نبات قبل از پخته شدن توقف کرده،علل این توقف رشد نبات وقتی که رطوبت وحرارت برای زنده ماندن فنگس مساعد باشد دیده میشود.

نباتات که به مرض مبتلا میباشد،اجسام سبگتر به رنگ خاکستری درمرکز واجسام سیاه دراطراف پیاز دیده میشود.

کنترول مرض

         یکی از طریقه های کنترول مرض زرع انواع پیاز های که به این مرض مقاومت داشته باشد؛راه دیگر تناوب زراعتی نیز میباشد وهمچنان تداوی بذری را جهت کنترول امراض تخم ذی وخاک ذی مؤثرمیباشد.

استفاده از مواد کیمیاوی جهت ادویه پاشی بالای نبات این عمل رامتوان زمانی انجام داد که علائیم مرض ٱشکار شود .

ادویه کیمیاوی کوپراوت بلو را می توان سه گرام در یک لیتر ٱب محلول ساخت .

ادویه کیمیاوی کوپراوت بلو را می توان سه گرام در یک لیتر ٱب محلول ساخت ٰ؛در اوایل صبح ویا بعد از ظهر نزدیک به غروب آفتاب  می توان بالای نبات پیازپاشید وجهت کنترول مرض گندگی گردن پیازمؤثر میباشد.وادویه پاشی در سه دوره به وقفه های ده الی پانرده روزصورت گیرد که این عملیه تا حدی اعظمی مکروب را بین میبرد.  

1-2 آتشک پیاز Downy mildew of onion  

این مرض از جمله امراض خطر ناک پیاز بوده که دربعضی ساحات پیاز کاری کشور دیده شده وحاصیلات پیاز راکاهش میدهد،این مرض درمزارع که چند سال متداوم درعین زمین پیاز زرع شود وتناوب زراعتی مراعات نگردد بشتر دیده می شود.

علایم مرض:  این مرض عموماً به شکل داغهای زرد بالای بالای نیمه حصص بالای برگ ها ظاهر میشود قارچ عامل مرض بالا داغهای مذکور بیشتر فعالیت نموده وداغها آهسته اهسته بزرگ می شود.

بزرگ شدن داغها  درموسم مرطوب بشتر میباشد تخم های مرض به زودی از یک منطقه به منطقه دیگر انتقال می یابد؛حصص بالای نبات به خشک شدن آغاز نموده نبات بعضی اوقات از بین میرود یا اینکه نموی کلچه پیاز کم شده وازکیفیت وکمیت آن کاسته می شود.

عامل مرض :  عامل اینقارچ بوده که نام علمی ان Peronosporea destructorاست وبه کلاس phycomycetes فایکومایسیتس تعلق دارد وزمستان خود را بشکل رشته های باریک یا مایسلیم بالای برگ های ملوث سپری  نموده .واویل بهار وقتیکه درجه حرارت ورطوبت مساعد شود دوباره به فعالیت اغازمینماید ،قراریکه تجارب نشان میدهد سپور عامل مرض بین 4 و25 درجه سانتی گراد نمومی کند وحرارت مناسب 13 درجه سانتی گراد. سپور ها یا تخم این مرض به روز های گرم شب های سرد ومرطوب ضرورت دارد.

کنترول مرض:   

1-    پاکی ونظافت مزرعه از گیاهان هرزه.

2-    مراعات نمودن تناوب زراعتی

3-     محلول پاشی توسط کاپر اکسی کلوراید 4 گرم در یک لیتر یا  لوناکول 2-3 گرام دریک لیتر آب انداخته محلول پاشی شود،محلول پاشی بعد از دوهفته تکرار شود.محلول پاشی وقتی شروع شود که علایم مرض ظاهر شود .درین موقع نتیجه بهتر می دهد .

مگس پیاز onion fly    

 

طرزخساره :   

 درسالهای که مقدار بارندگی کم باشد خساره کمتر اما درسالهای که مقدار بارندگی زیاد باشد فیصدی خساره 80- 90٪ میرسد درافغانستان وبسیاری ازممالک جهان پیدامیشود،پیاز وسیر راموردحمله قرارمیدهد

دوران حیات :

 این حشره زمستان را به قسم کرم ویا پیوپا (شفیره)درخاک سپری نموده ودر بهار به مگس تبدیل می شود مگس ان داری شکل استوانه ئی ورنگ فولادی مانند مگس خانگی بوده ولی پاهای ان درازتر ازمگس خانگی میباشد.

 لاروای آن بنام (مگت)یادمیشود دارای رنگ سفید کریمی بدون پا،سر آن باریک تر میباشد طول بدن آن 9-10 ملی متر میباشد که از قسمت تحتانی پیاز خود را داخل آن ساخته از ان تغذیه میکنند که از اثر ان برگ پیاز رنگ زرد را را اختیار کرده خشک می شود .پیاز مصاب بوی گندیده پیدا کرده نرم میشود وبالاخره از بین می رود بعداً مگت به شفیره تبدیل شده که دارای رنگ سرخ قهوه ای بشکل دانه گندم وطول بدن آن 5.5- 7 ملی متر میباشد.

مگس ماده تخم خود را که دارای رنگ سفید درکنار برگهای پیاز میگذارد وتعداد آن درحدود 60 دانه میباشد.این حشره درطول سال 2-3 مرتبه تولید نسل میکند،نسل سوم ان نزدیک جمع کردن حاصیل شدورع به فعالیت میکنند وخساره زیاد تر ان در ذخیره خانه ها بمشاده میرسد

کنترول یا مجادله : 

1-    مجادله میخانیکی

2-    قلبه کردن عمیق

3-    تناوبزراعتی

جمع اوری پیاز

زمانیکه بیخ پیاز تشکیل گردیده وتا زمان پخته شدن بیش از چند هفته نمانده باشد آبیاری قطع گردد.

زما نیکه پیاز نزدیک به پخته شدن گرید ، گردن که بین بیخ وبر گها قرارداشته ضعیف گردیده چپه میشود ، بعدا یک الی دوهفته دیگر وقت لازم است تا برگها خشک گردد وحاصل سپس جمع آوری میگردد. برگ های یک تعداد نبا تا ت تاهنوزهم بصورت مستقیم واستاده باقی میماند که لازم است در دراینصورت برگها زیر پا گردیده که این عمل به زود پخته شدن پیاز کمک می نما ید.  زمانیکه برگ های پیاز شروع به زرد وخشک شدن نمودند بهترین موقع جمع آوری آنها است . نگهداری پیازها در آفتاب برای مدت چندروزجهت خشک شدن ریشه ها وروطوبت اطراف آن لازم است .

 وقت جمع آوری پیاز روی چند اصل عمده که لازم است به آن نایئل آییم شروع مینما ئیم، که قرارذیل است:

1- عمل رسیده شدن پیاز را میتوان با خم کردن برگها  ونوردهی بیشتر به غده ها چند روز به عقب انداخت.

2- پس از خارج کردن از زمین آنها را با همان حالت برای دو الی سه روز روی سطح خاک هموار کنید.تاریشه ها هوا خورده و خشک شود.

3- دراین مرحله با قراردادن یک توریا جالی روی چند خشت سطح آنرا بالتر آورده وپیازها را روی آن هموار کنید . جریان هوا را دراین روش بهتر صورت میگیرد .

4- اگر رطوبت هوا زیادتر از حد معمول باشد روی آنها را با پلاستیک بپوشانید ایجاد منافع روی پلاستیک جهت برقراری جهت هوا لازم است.

درافغانستان معمولاً جمعاوی توسط بیل، بیلچه،داس و.. که بمنظور جمعاوری استفاده میشود،درممالکهای روبه انکشاف و انکشاف یافته توسط ماشین آلات مخصوص این کار انجام میگیرد.

ذخیره ونگهداری پیاز:

پیاز نوع مناسب هرگاه با رعایت شرایط جمع اوی وبرداشت ویا با اجرای دستورات لازم دراین زمینه انبار ونگهداری شود،محصول ثمربخشی خواهد بود . روش اصلی درنگهداری این  نوع پیازها  مروجه یعنی کلچه پیاز را اگردرسردخانه نگهداری شود به این وسیله میتوان مدت زیاد نگهداری میشود واز بروز تغیرات کیمیاوی جلوگیری نموده وامکانات عوارض ناشی از آفات مانند حشرات ،قارچها ،بکتریا ها ،ویروسها ،وهمچنین اثرات سردی وگرمی هوا ،کم شدن وزن وسبز شدن را کاهش داد.

پیاز از نباتات فصلی است که دو دوره حیات را طی مینمایدک. دوره اول از روش تخم شروع وبه تولید پیاز ختم میشود وپس از مدت دردوره دوم پیاز کامل را زرع نموده وتولید گل وتخم را مینماید که درآینده از تخم آن استفاده شود.

چون پیاز پس از پایان اول رشد مصرف میشود ودریک سال فقط یک بار بدست میاید. بنابراین باید برای مصرف سایر فصول نگهداری شود .

پیاز سرخ کلچه ای شمال افغانستان را میتوان در شرایط صحیح از 3- 6 ماه نگهداری خوب میشود.

درهنگام نگهداری ،هرگاه پیازشروع به تولید ساقه ویا ریشه نماید باید دیگر توقف داده نشود درذخیره خانه بخاطرکه تلف میشود به زودترین وقت به بازار عرضه شود. وبه طور کلی تمام اقدامات مربوط به جلوگیری از آن رعایت گردد.

پیاز از محصولات منحصر به فردی میباشد که با مصرف کمی میتوان آنرا برای چندین ماه درذخیره خانه نگهداری نمود . همچنین این محصول به همه جای دنیا قابل انتقال است.

جهت نگهداری پیاز باید دربرداشت محصول باید دقت کامل صورت گیرد واز زخمی شدن آن تا حد امکان جلوگیری شود هرگاه پیاز به اندازه کافی خشک نباشد. باید پس از بیرون آوردن آن از خاک چند روزی درمزدعه بماند تا برگ وپوست خارجی آن کاملاًخشک شود . ضمناً درمواقع بارند گی هوا ،باید درجاهای خشک که اطراف آن باز باشد ویا درذخیره گاه های خانه با وسایل میخانیکی مخصوص این عمل انجام پزیرد.

سایت انجیراستور: پیاز که درنظر نگهداری شود باید خشک بوده وپوست خارجی آن جدا نشده باشد . مدت نگهداری آن نیز با مقدار خشکی مذکور نسبت مستقیم خواهد داشت. ساقه های خشک پیاز را پس از خشک شدن میتوان جدا نمود،اما با ید توجه کافی داشت تا با دیگر قسمت های پیاز تأثیری وارد نگردد.

 دروقت انتقال پیاز به ذخیره گاه باید گل وخاک آلوده گیاهان مزرعه را از آن جدا نمود. برای بهره گیری بهتر است پیاز را با استفاده از تورهای سمی ،دراندازه ها وقطرهای مختلف درجه بندی نمود. عبود این شبکه های سیمی نباید باعث وارد آمدن خساره به محصول گردد. درجه حرارت مناسب برای نگهدرای پیاز درذخیره 0 -0.5 درجه سانتی گراد باشد. درحدود رطوبت نستی محیط 75- 65 فیصد ازتفاع پیاز به صورت قطاردرسردخانه نیاید بیش از یک متر باشد.

وجود هوا کش ودودکش بین طبقات ضروی است . محیط سرخانه باید تاریک باشد. مدت نگهداری این محصول از 1 -6 ماه متغیر است.

 پـیاز که جهت تهیه دوا مصرف میشود باید حد امکان تازه وسالم بوده ویا حد اقل درمدت کم وبا شرایط صحیح نگهداری شود به این تربیب باید قبل از استفاده مورد باز رسی قرار داد تا اگر دارای آلوده گی ها ی خارجی باشند نسبت به رفع آنها اقدام نمود.

پـیاز گیاهی تک لپه ای، دو ساله و دارای مقاومت نسبی به سرما است . پـیاز برای جوانه زنی بر خلاف دیگر تک لپه ای ها مثل گندم، مکانیزم خاصی دارد و مثل دیگر تک لپه ای ها ریشه کوچک و ساقه کوچک تولید نمی کند بلکه بذر که جوانه می زند قسمت هیپوکتیل رشد کرده و در ابتدا ریشه کوچک رشد می کند ولی ساقه کوچک به صورت گیره ای بالا می آید که به گیاه امکان می دهد از عمق خاک بیرون بیاید. به همین علت بذر پیاز را می توان عمیق کاشت زیرا این گیره خاک را می شکافد و بالا می آید.. بعضی از گونه های پیاز به جای بذر، تولید پیـازهای کوچکی در انتهای گیاه می کنند و این پیـازچه خود وسیله ای برای تکثیر است. بعد از این که بذرها سبز شد در مرحله رشد برگ ها و تشکیل ساقه، دو نوع ریشه در پـیاز به وجود می آید: 1 – ریشه ای که در موقع جوانه زنی ایجاد می شود. 2 –ریشه واقعی در اثر متورم شدن پایه پـیاز که روی آن برگ ها و ساقه و جوانه مرکزی به وجود می آید.

شرایط آب و هوایی برای رشد پـیاز
پـیاز یک محصول فصل خنک است و با دمای 13 تا 24 درجه سانتی گراد سازگار است و یخبندان را تحمل نمی کند. دمای بهینه برای رشد گیاهچه 20 تا 25 درجه سانتی گراد است.
میزان رشد در دماهای بالاتر از 27 درجه سانتی گراد شروع به افت می کند .

تولید غده در پیاز توسط طول روز کنترل می شود. وقتی که گیاه در دمای مناسب 25 درجه سانتی گراد قرار گرفت این دما باعث به وجود آمدن غده ها می شود و دمای کمتر باعث تشکیل غده های کشیده می شود که یک صفت نامطلوب است. به همین دلیل در آب و هوای گرم و خشک پیـازهای مرغوب با قابلیت نگهداری بیشتر و طولانی تر حاصل می شود. پیـاز برای تولید گل احتیاج به شرایط روز بلند دارند و اگر در شرایط روز کوتاه کاشته شود هیچ وقت پیاز گل نمی دهد.


خاک مناسب برای رشد پیاز
پیاز را در هر نوع خاکی می توان کاشت ولی در زمین های سبک و قوی رشد پیاز بهتر است. بنابراین خاک های لومی مناسب ترین خاک برای پرورش پیـاز است و خاک های رسی برای پرورش پـیاز مناسب نیستند. پـیاز باید در خاک هایی کاشته شود که از نظر مواد غذایی غنی باشد تا بهترین محصول را تولید کند. PH مناسب برای کشت پیـاز 5/5 تا 5/6 است.


طرز کشت پیـاز
کشت پـیاز به صورت مستقیم و کشت نشا انجام می شود. در مناطق گرم به منظور جلوگیری از رشد علف های هرز، بذر را در اواسط پاییز می کارند و در ماه آخر زمستان، نشا را به زمین اصلی منتقل می کنند. در مناطق دیگر معمولا در ماه دوم زمستان بذر را مستقیم کشت می کنند و پس از استقرار گیاه عمل وجین را انجام می دهند. برای کوددهی از کود دامی و کودهای شیمیایی ازت و فسفر و اسید فسفریک استفاده می شود. کمبود فسفر و ـپیاز روی رشد و نمو پـیاز موثر است.


روش های کشت بذر پـیاز
بذرهای پـیاز در دمای 0 تا 35 درجه سانتی گراد جوانه می زنند. در صفر درجه جوانه زنی 4 تا 5 ماه طول می کشد و در 21 تا 27 درجه سانتی گراد این مدت فقط 3 تا 4 روز است. پیاز را معمولا روی پشته هایی به فاصله 35 تا 45 سانتی متر برای کشت یک ردیفی می کارند و برای کاشت دو ردیفی عرض را دو برابر در نظر می گیرند. عمق بذر حدود 6 تا 12 میلیمتر بوده و خاک تا زمان سبز شدن بذرها باید مرطوب نگه داشته شود و فواصل بین بوته ها باید 7 تا 10 سانتی متر باشد.
کاشت بذر در محل اصلی: این روش در مناطقی استفاده می شود که از علف کش استفاده می شود. رشد علف های هرز در طول زمستان باعث می شود که کاشت به صورت مکانیزه صورت نگیرد .
کشت بذر در سینی نشا و انتقال نشا به زمین اصلی: انتقال نشا همزمان با دومین مرحله رشد ریشه انجام می شود .


طرز کاشت پـیاز در سطوح وسیع
چون ریشه های پیـاز سطحی و کوتاه هستند بنابراین زمینی که در آن بذر پیاز کشت می شود باید عاری از سنگ و کلوخ و صاف و هموار باشد. پیـاز را معمولا به دو طریق تکثیر می کنند: یکی با بذر و دیگری به وسیله پیازهای کوچکی که در سال قبل از کاشت بذر تولید شده است. ولی روش مرسوم تکثیر پیـاز به وسیله بذر می باشد. بذر پیاز را می توان به صورت نشا و یا مستقیما در زمین اصلی کشت نمود. کاشت بذر به صورت نشا در ماه دوم زمستان انجام می شود و در اواخر زمستان به زمین اصلی منتقل می شود. کاشت پیاز به صورت خطی بهترین روش کاشت پیاز است که در این روش فاصله بین خطوط را 25 تا 30 سانتی متر و فاصله بین بوته ها را 5 تا 10 سانتی متر در نظر می گیرند. هر اندازه این فواصل کمتر در نظر گرفته شوند پـیازهای ریزتری تولید می شود. بنابراین برای به دست آوردن پیــازهای درشت باید فاصله بین خطوط و بوته ها در همین حد تنظیم شود.

برداشت پـیاز
برداشت پیـاز جهت مصرف سبز آن وقتی صورت می گیرد که غده ها به اندازه کافی بزرگ شده باشند. اگر منظور استفاده از غده پیاز بعد از رشد کامل باشد برداشت زمانی انجام می شود که قسمت های هوایی پیـازها شروع به افتادن می کنند. وقتی یک سوم قسمت های هوایی پیاز روی زمین خوابید عمل برداشت انجام می شود. غده های برداشت شده 3 تا 10 روز در مزرعه باقی می مانند سپس شروع به قطع قسمت های هوایی آن ها می شود.

نگه داری پیاز
یکی از مشکلات انبارداری پـیاز جوانه زدن پـیاز است. برای جلوگیری از جوانه زدن پیـاز باید درجه حرارت انبار کم باشد(معمولا 10 درجه سانتی گراد با رطوبت 60 درصد) و پـیاز را در تاریکی نگه داشت تا پـیاز در انبار جوانه نزند. برای نگهداری طولانی از پیازهای گرد استفاده می شود. پیازهای کشیده و آبدار کیفیت خوبی برای انبار داری ندارند. از مواد بازدارنده جوانه زنی مانند مالیک هیدرازید نیز می توان استفاده نمود. این ماده از سبز شدن پـیاز در انبار جلوگیری می کند .

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

3 × 1 =