درخت به: بِه با نام انگلیسی Quince از خانواده Rosaceae و از جنس Cydonia بوده ،كه تنها یك گونه با نام Vulgaris را دار است و بومی ایران و تركمنستان میباشد.
بِه درخت كوچكی است به ارتفاع حداكثر 5 متر، از 5-4 سالگی میوه تولید می كند و عمر آن به 50 سال می رسد. شاخه های جوان، برگها و پشت میوه از كركهای نرم سفید یا خاكستری مایل به قهوه ای پوشیده شده است. برگهای تخم مرغی یا تقریباً گرد یا بیضی نوكدار با قاعده گرد، گلها درشت و صورتی مایل به سفید، گلبرگها تخـم مرغی، دارای 5 كاسبرگ، 5 گلبرگ وگلهـای خـود بارورند. گلـها در انتهـای شاخكهای برگدار ظـــاهر می شوند. میوه بر حسب رقم گرد، تخم مرغی، گلابی شكل با رنگ زرد طلایی و در بعضی ارقام مایل به سبز و كركدار است.
اقلیم :
بِه در مناطق سردسیر و گرمسیر معتدل قابل كشت می باشد نیاز سرمایی بِه از سایر میوه های دانه دار كمتر است و بین 100 تا 450 ساعت زیر 7 درجه سانتیگراد می باشد. ظــهور شكوفه های به بسیار دیرتر از سایر میوه ها است. بهمین دلیل خطر سرمازدگی بهاره در این میوه بسیار كم است.
خاك :
انجیراستور: خاكهای نیمه سنگین رسی و شنی برای كشت درخت بِه مناسب است. خاكهای آهكی موجب عدم جذب آهن و ابتلا به زردی می شود كه این حالت در اراضی سنگین و زه دار هم مشاهده می شود. درخت بِه، به شوری خاك و آب مقاومتر از سایر میوه های دانه دار است. بِه تا حدودی به خشكی مقاوم است.
ازدیاد
بِه از طریق پاجوش، قلمه، خوابانیدن و پیوند قابل تكثیر است. پایه های بذری بِه برای ارقام مرغوب به، زالزالك برای اراضی نامناسب و آهكی و Qb ، Qa وQc پایه های مناسب بِه می باشند. نوع پیوندهای شكمی و اسكنه ای در بِه متداول است.
همه چیز درباره کاشت و نگهداری درخت هلو
كاشت :
فواصل كاشت به معمولاً 5*5 یا 6*5 در نظر گرفته می شود. اصولاً درختان بِه، به هرس زیادی احتیاج ندارند ولی برای فــرم دهی نهالها باید از ارتفاع 100-70 سانتیمتری زمین سربرداری شــــوند و در سال دوم 5-4 شاخه در اطراف شاخه اصلی انتخاب و بقیه حذف شوند.
ارقام بِه : در ایران حدود 10 رقم بِه شناسایی شده كه مهمترین آنها عبارتند از : بِه اصفهان، بِه نیشابور، بِه ترش آذربایجان،بِه شیراز
برداشت :
به از اوایل مهر ماه تا اواخر آبان برداشت می شود كه معمولاً در میان میوه های ســردسیری آخـرین میوه ایست كه می رسد. برداشت با دست انجام می شود و زمان برداشت وقتی است كه رنگ میوه زرد و زرد طلایی شده باشد.
همه چیز درباره کاشت و نگهداری درخت زردآلو
مصارف :
میوه بِه بعنوان تازه خوری مصرف ندارد و حدود 90% آن در صنایع مربا سازی و تهیه شربت كاربرد دارد. دانه به مصرف طبی دارد و در تخفیف سرفه، سینه درد از قدیم متداول بوده است.
آفات و بیماریهای بِه در استان اصفهان :
آفات : از مهمترین آفات درخت بِه در استان میتوان به كرم بِه اشاره نمود كه دارای چندین نسل در طول فصل رشد می باشد.
بیماریها : از مهمترین بیماریهای درخت بِه در استان میتوان به پوسیدگی سفید ریشه اشاره نمود.
سطح كشت :
بر اساس آمار نامه سال 81-80 وزارت جهادكشاورزی سطح كشت بِه در كشور 4701 هكتار(1550 هكتار نهال، 16552 هكتار بارور) با متوسط عملكرد 1/11917 كیلوگرم در هكتار می باشد. مهمترین استانهای تولیدكننده بِه عبارتند از : اصفهان، كرمان، خراسان، فارس و گیلان.
همه چیز درباره کاشت و نگهداری گیاه پنبه
سطح كشت بِه در استان اصفهان بر اساس آمار نامه سازمان جهادكشاورزی استان اصفهان برابر 5/1128 هكتار(345 هكتار نهال و 5/783 هكتار بارور) با متوسط عملكرد 3/1314 كیلوگرم در هكتار كه عمدتاً در شهرستانهای نطنز، فلاورجان، تیران و كرون، كاشان و شهرضا كشت می شود.
سایت انجیراستور: میوه به ( quince ) میوه ای شبیه به سیب بزرگ است. هنگامی که به را خام مصرف کنید طعم به شدت گَس دارد اما اگر رسیده باشد عطر آن بسیار دوست داشتنی و دلپذیر است. درخت به نسبتا کوچک است (4.5 تا 6 متر) و برای تحریک گلدهی به سرمای زمستان نیاز دارد. به در بهار گل میدهد و پس از آن میوه های کرکی کوچکش پدیدار میشوند. گل به صورتی و سفید رنگ است. کرکهای به هنگامی که میوه رسیده میشود، میریزند اما اگر کرک به ریخت لزوما به این معنا نیست که فصل برداشت آن فرا رسیده است. در اینجا در مورد برداشت میوه به بیشتر یاد میگیرید.
زمان و شرایط برداشت به
چیدن به ممکن است برای بسیاری از افراد زیاد آشنا نباشد. چیدن به از روی درخت در بسیاری از مناطق دنیا از گذشته یک آداب مرسوم خانوادگی بوده است که به صورت هماهنگ انجام میشده و در مراحل بعدی، تبدیل به مربا و محصولات دیگر شده یا در تهیه کیک و شیرینی از آن استفاده میشد.
به طور کلی باید بدانید به روی درخت رسیده نمیشود بلکه باید در مکانی سرد آن را نگهداری کنید تا برسد. به کاملا رسیده کاملا زرد رنگ بوده و عطر شیرینی از آن متصاعد میشود.
برای برداشت به باید از زمانی شروع کنید که تغییرات رنگ میوه از سبز زرد به زرد طلایی را مشاهده میکنید. در این زمان (در پاییز) میوه به در حال رسیدن است.
روش چیدن به از درخت
چیدن به از درخت باید با مراقبت و دقت انجام شود چرا که به خیلی راحت کبود میشود. با قیچی باغبانی تیز میوه را از درخت بچینید. به های زرد و بزرگ را انتخاب کنید که هنگام برداشت میوه آسیبی ندیده باشند. میوه های له شده ، کبود شده یا صدمه دیده را برندارید.
روش نگهداری میوه به
همین که برداشت میوه به تمام شد، آنها را در مکانی سرد و تاریک و خشک در یک طبقه نگهداری کنید تا رسیده شوند و هر روز میوه ها را برگردانید. اگر هنگامی که به ها سبزتر هستند و زرد طلایی نشده اند آنها را بچینید، رسیدن آنها طول میکشد و شش هفته باید منتظر بمانید تا آماده مصرف شوند. هر از گاهی رسیده شدن میوه را بررسی کنید. میوه های به را همراه با میوه های دیگر نگهداری نکنید. رایحه قدرتمند به میوه های دیگر را خراب میکند.
همین که میوه رسید، بلافاصله آن را استفاده کنید. اگر مدت زیادی بگذارید به رسیده بماند، خشک میشود. به را میتوانید به صورت پیچیده شده در کاغذ یا دستمال کاغذی و جدا از میوه های دیگر تا دو هفته در یخچال نگهداری کنید.
بِه درخت كوچكي است به ارتفاع حداكثر 5 متر، از 5-4 سالگي ميوه توليد مي كند و عمر آن به 50 سال مي رسد. شاخه هاي جوان، برگها و پشت ميوه از كركهاي نرم سفيد يا خاكستري مايل به قهوه اي پوشيده شده است. برگهاي تخم مرغي يا تقريباً گرد يا بيضي نوكدار با قاعده گرد، گلها درشت و صورتي مايل به سفيد، گلبرگها تخـم مرغي، داراي 5 كاسبرگ، 5 گلبرگ وگلهـاي خـود بارورند. گلـها در انتهـاي شاخكهاي برگدار ظـــاهر مي شوند. ميوه بر حسب رقم گرد، تخم مرغي، گلابي شكل با رنگ زرد طلايي و در بعضي ارقام مايل به سبز و كركدار است
به درختی كه پوست ساقه و تنه آن قهو هاي بوده و در اكثر نقاط اروپا ، نواحي مديترانه ، آسيا و آفريقاي شمالي مي رويد
برگهاي آن پوشيده از كرك و صاف است . گلهاي آن درشت ، برنگ سفيد و يا صورتي و داراي پنج گلبرگ مي باشد . ميوه رسيده زردرنگ ، گرد و يا بشكل گلابي است و در سطح آن پوشيده از كرك بوده و دريا طعمي مطبوع ، شيرين و يا كمي ترش است
بِه در مناطق سردسير و گرمسير معتدل قابل كشت مي باشد نياز سرمايي بِه از ساير ميوه هاي دانه دار كمتر است و بين 100 تا 450 ساعت زير 7 درجه سانتيگراد مي باشد. ظــهور شكوفه هاي به بسيار ديرتر از ساير ميوه ها است. بهمين دليل خطر سرمازدگي بهاره در اين ميوه بسيار كم است
خاكهاي نيمه سنگين رسي و شني براي كشت درخت بِه مناسب است. خاكهاي آهكي موجب عدم جذب آهن و ابتلا به زردي مي شود كه اين حالت در اراضي سنگين و زه دار هم مشاهده مي شود. درخت بِه، به شوري خاك و آب مقاومتر از ساير ميوه هاي دانه دار است. بِه تا حدودي به خشكي مقاوم است
بِه از طريق پاجوش، قلمه، خوابانيدن و پيوند قابل تكثير است. پايه هاي بذري بِه براي ارقام مرغوب به، زالزالك براي اراضي نامناسب و آهكي و Qb ، Qa وQc پايه هاي مناسب بِه مي باشند. نوع پيوندهاي شكمي و اسكنه اي در بِه متداول است
به از اوايل مهر ماه تا اواخر آبان برداشت مي شود كه معمولاً در ميان ميوه هاي ســردسيري آخـرين ميوه ايست كه مي رسد. برداشت با دست انجام مي شود و زمان برداشت وقتي است كه رنگ ميوه زرد و زرد طلايي شده باشد
ميوه بِه بعنوان تازه خوري مصرف ندارد و حدود 90% آن در صنايع مربا سازي و تهيه شربت كاربرد دارد. دانه به مصرف طبي دارد و در تخفيف سرفه، سينه درد از قديم متداول بوده است
خواص داروئي ميوه به
از نظر طب قديم ايران به شيرين كيم گرم و تر و ترش و سرد و خشك است . روغن به سرد ، تر و قابض و به دانه سرد و تر است
به تقويت كنده قلب است
ادرار آور است
نرم كننده سينه است
مقوي معده و دستگاه هاضمه است
قابض است
خونريزي را بند مي آرود
به ترش مسهل است
به ترش براي تنگي نفس مفيد است
به ترش استفراغ را بند مي آورد
اسهال هاي ساده و اسهال خوني را درمان مي كند
به بهترين و مفيد ترين ميوه براي مسلولين است
خونريزي از رحم را متوقف مي كند
اثر مفيد روي بواسير درد
براي هضم غذا مفيد است
خواص به دانه
لعاب به دانه را روي زخم ها و سوختگي ها بگذاريد تا باعث شفاي سريع آنها شود .
ضد تب است .
اسهال خوني و ساده را درمان مي كند .
براي درمان جراحات گلو موثر است .
سرفه را برطرف مي كند .
براي درمان تورم هاي داخلي بدن مفيد است .
براي التيام ترك پوست دست وبدن ، نوك پستان ، لب و بواسير لعاب به دانه را روي موضع بماليد .
براي درمان خشكي زبان و دهان مفيد است .
آفتاب زدگي را با ماليدن لعاب به دانه بر روي پوست درمان كنيد .
جويدن به دانه براي تقويت نيروي جنسي مفيد است
خواص دم كرده گل و شكوفه به
سردرد را برطرف مي كند.
مقوي معده است .
سينه را صاف و تقويت مي كند.
سرفه كودكان را برطرف مي سازد .
براي درمان بي خوابي دم كرده گل را با آّب بهار نارنج مخلوط كرده و قبل از رفتن به رختخواب بنوشيد
خواص روغن به
براي برطرف كردن زنگ زدن در گوش مفيد است
سرگيجه را برطف مي كند
براي مداواي زخم هاي دهان مفيد است
خونريزي ريوي را درمان مي كند
اسهال مزمن را برطرف مي كند
دوست كبد است و روم كبد را رفع مي كند
زخم روده ها را درمان مي كن
خواص برگ و شاخه هاي به
جوشانده برگ درخت به ورم چشم را مداوا مي كند
زخم ها را با جوشانده برگ به بشوئيد
قابض است
ضماد برگ درخت به براي ورم چشم مفيد است
خواص به از نظر قرآن و احادیث
عقل را زیاد ، قلب ضعیف را نیرومند و معده را تمیز میکند بر نیروی دل می افزاید و ترسو را شجاع و فرزند را نیکو میکند و کسی که آن را بخورد خداوند تا چهل روز حکمت را به زبان او جاری میکند و همّ ( نگرانی ) را میبرد بخیل را بخشنده میکند و کسی که سه روز ناشتا آن را بخورد ذهنش صاف میشود و بر حلم و علم او می افزاید و از کید شیطان و لشکریان او حفظ مینماید
میوه “به” بصورت جهانی در فرانسه، یونان، آرژانتین، نیوزیلند و ایران پرورش می یابد. درخت “به” درختی است از تیره گل سرخیان، جزو دسته سیب ها که پشت برگهایش کرک دار است. آنرا در آستارا، “هیوا”، در رامیان و کتول، “شغال”، در لاهیجان و دلیجان و رودسر، “توچ” و در رامسر و شهسوار، “سنگه” می نامند.
“به” ممکن است سبز کم رنگ مثل سیب Granny Smith یا مانند یک سیب طلائی زرد باشد. معمولاً “به” اول فصل سبزتر و “به” آخر فصل طلائی تر می باشد اما هر دوی آنها آماده طبخ هستند.
دو گونه از مهمترین گونه های “به” شامل 1) به معطر: که شکلی بیضی با انتهای مخروطی دارد. پوست آن نرم، زرد و دارای گوشت سفید است. 2) آناناسی: تاحدی شبیه گلابی برآمده است. پوست آن بعد از رسیدن به رنگ زرد تبدیل می شود. گوشت میوه، زرد با طعم خفیفی از آناناس است.
خصوصیات گیاهشناسی: به درختی کوچک به ارتفاع حداکثر 5 متر است. گل های آن درشت، به رنگ سفید و یا صورتی و دارای پنج گلبرگ و پنج کاسبرگ می باشد. این گل ها خود بارورند. گل های “به” بصورت منفرد و انتهایی روی شاخه های برگدار ظاهر می گردند. میوه رسیده زردرنگ، گرد و یا به شكل گلابی است و در سطح آن پوشیده از كرك بوده و طعمی مطبوع، شیرین و یا كمی ترش دارد.
این درخت از 5-4 سالگي ميوه توليد مي كند و عمر آن به 50 سال مي رسد. برگ های آن پوشیده از كرك و صاف، تخم مرغي يا تقريباً گرد يا بيضي نوكدار با قاعده گرد است.
کولتیوارهای آن شامل ‘Bereczcki’، ‘Champion’، ‘Cooke’s Jumbo’ (syn. ‘Jumbo’)، ‘Dwarf Orange’، ‘Gamboa’، ‘Le Bourgeaut’، ‘Lescovacz’، ‘Ludovic’، ‘Maliformis’، ‘Meeches Prolific’، ‘Morava’، ‘Orange’ (syn. ‘Apple quince’)، ‘Perfume’، ‘Pineapple’، ‘Portugal’ (syn. ‘Lusitanica’)، ‘Siebosa’، ‘Smyrna’، ‘Van Deman’، ‘Vrajna’ (syn. ‘Bereczcki’) می باشد.
شرایط محیط رشد: درخت “به” در همه نوع خاکی رشد می کند، اما خاک سبک و دارای رطوبت و حاصلخیزی کافی را ترجیح می دهد. در نور کامل آفتاب بهترین رشد را دارد، اگرچه در شرایط کمی سایه خوب رشد می کند ولی میوه کافی تولید نمی کند. این درخت برای رشد و میوه دهی به فصل رویش طولانی، آب کافی و برنامه سمپاشی علیه آفات و بیماری ها نیاز دارد.
در خاک های قلیایی به کمبود آهن حساس است و به همین دلیل خاک های اسیدی را بیشتر می پسندد. وزش باد های تند می تواند به درخت آسیب برساند و از ادامه میوه دهی درخت جلو گیری نماید. احداث بادشکن در مناطق دارای وزش بادهای تند لازم می باشد.
کود دهی ازت به مقدار زیاد می تواند سبب تولید پاجوش های زیاد شود که این پاجوش ها می توانند درخت را ضعیف نمایند. عدم وجود عناصر غذایی به مقدار کافی سبب کاهش میوه دهی این درخت خواهد شد. استفاده از کود ازته و یا کود گاوی کمپوست شده در طی فصل بهار موجب تولید شاخه های بارده زیاد خواهد شد. همچنین آبیاری کم در زمان نیاز گیاه سبب رشد ناقص میوه ها و تولید میوه هایی با شکل ظاهری نامناسب می گردد.
نياز سرمايی “بِه” از ساير ميوه های دانه دار كمتر است و بين 100 تا 450 ساعت دمای زير 7 درجه سانتيگراد می باشد. ظــهور شكوفه های به بسيار ديرتر از ساير ميوه ها است. به همين دليل خطر سرمازدگی بهاره در اين ميوه بسيار كم است.
خواص دارویی: “به” دارای کربوهیدرات ها، فیبر، چربی، پروتئین، ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B5، ویتامین B6، ویتامین B9 (اسید فولیک)، ویتامین C، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و روی می باشد.
همچنین دارای پروتید، گلوسید، لیپید و آب است و صد گرم آن تولید 112 کالری انرژی می کند. این میوه مقوی معده و متوقف کننده اسهال‌های ساده و خونی است. در ورم حاد در روده ها، خونریزی های قاعدگی و بواسیری، اثر بسیار مؤثری دارد. به ضمن تقویت اعمال دستگاه گوارش، مخاط و سرفه کاملاً مؤثر است. دم کرده برگ های این درخت برای تسکین سرفه شهرت فراوان دارد.
خواص داروئی میوه به :از نظر طب قدیم ایران، میوه شیرین “به” کمی گرم و تر، و میوه ترش آن سرد و خشك است . روغن به سرد، تر و قابض و “به دانهگ سرد و تر است .به تقویت كننده قلب، ادرار آور، نرم كننده سینه، مقوی معده و دستگاه هاضمه و قابض است. خونریزی را بند می آرود .”به ترش” مسهل، مفید برای تنگی نفس، بندآورنده استفراغ و خونریزی های رحمی و درمان کننده اسهال های ساده و خونی است. همچنین برای هضم غذا نیز مفید است .
خواص به دانه: لعاب به دانه برای درمان زخم ها و سوختگی ها مفید است. ضد تب است . اسهال خونی و ساده را درمان می كند .برای درمان جراحات گلو مؤثر است .سرفه را برطرف می كند .برای درمان تورم های داخلی بدن مفید است .برای التیام ترك پوست دست و بدن ، نوك پستان ، لب و بواسیر استفاده موضعی آن کاربرد دارد. در درمان خشكی زبان و دهان مؤثر است. جویدن به دانه برای تقویت نیروی جنسی مفید است .
خواص دم كرده گل و شكوفه به: سردرد را برطرف می كند. مقوی معده است .سینه را صاف و تقویت می كند. سرفه كودكان را برطرف می سازد. برای درمان بی خوابی دم كرده گل را با آب بهار نارنج مخلوط كرده و قبل از رفتن به رختخواب بنوشید.
خواص روغن به: برای برطرف كردن زنگ زدن در گوش مفید است. سرگیجه را برطرف می كند. برای مداوای زخم های دهان مفید است. خونریزی ریوی را درمان می كند .اسهال مزمن را برطرف می كند. دوست كبد است و ورم كبد را رفع می كند. زخم روده ها را درمان می كند.
خواص برگ و شاخه های به: جوشانده برگ درخت، ورم چشم را مداوا می كند. جوشانده برگ آن ضدعفونی کننده زخم است.
آفات و بیماری ها: از مهمترین آفات “به”، می توان به “کرم به” و از مهمترین بیماری ها می توان به “پوسیدگی سفید ریشه” اشاره نمود.
تکثیر: بِه از طريق پاجوش، قلمه، خوابانيدن و پيوند قابل تكثير است. پايه هاي بذري بِه براي ارقام مرغوب به، زالزالك براي اراضي نامناسب و آهكي و Qb ، Qa وQc پايه هاي مناسب بِه مي باشند. نوع پيوندهاي شكمي و اسكنه اي در بِه متداول است.
گرده افشانى به، همانند سيب و گلابي، توسط زنبورعسل انجام مى شود. چون ميوه به، روى شاخه يکساله تشکيل مى شود، نياز به هرس ساليانه براى توليد شاخه هاى جوان بارور دارد. به در دنيا، بيشتر به عنوان پايه براى گلابى کشت مى گردد.
